درمان دررفتگی مکرر مفصل شانه و کتف با طب فیزیکی و حرکات ورزشی

مفصل شانه پرتحرک ترین مفصل در بدن است و به بازو این امکان را می دهد که در تمامی جهات حرکت کند. این توانایی در حرکت، مفصل را ذاتاً بی ثبات می کند و نیز شانه را به عضوی تبدیل می کند که بیشترین دررفتگی را در بدن دارد. دررفتگی شانه یک آسیب دیدگی آزاردهنده و دردناک است که اغلب به علت ورزش های برخوردیا افتادن به وجود می آید.

اگر فکر می کنید که ممکن است شانه شما دچار دررفتگی شده باشد بایستی به دنبال مراقبت های پزشکی یک متخصص فیزیکی باشید. پس از تشخیص، پزشک جهت جااندازی مجدد دررفتگی شانه از تکنیک های جااندازی بسته استفاده می کند و همچنین برای ترمیم صحیح شانه، تمریناتی را به شماتوصیه خواهد کرد.

توصیف و آناتومی اندام

در مفصل شانه، سر استخوان هومروس (قسمت بالایی استخوان بازو) در حفره گلنوئید، زائده استخوان کتف یا تیغه شانه؛ قرار دارد. حفره گلنوئید (فرورفتگی کمعمق) حفره ای است که برای حفظ ثبات آن، به تمام ساختارهای درون و اطراف مفصل شانه نیاز است. در درون مفصل، لابروم (حلقه فیبری غضروف) از سمت حفره گلنوئید کشیده شده است و برای سر هومروس، حفره عمیق تری را فراهم می کند. بافت کپسول که مفصل را احاطه کرده نیز به حفظ ثبات شانه کمک می کند. عضلات گرداننده شانه و تاندون هایی که شانه را حرکت می دهند حمایت و ثبات قابل توجهی را برای مفصل شانه فراهم می کنند.

دررفتگی شانه زمانی روی می دهد که گوی از حفره خود خارج شود. نیرویی که برای این دررفتگی نیاز است همچنین می تواند عضلات، رباط ها و یا کپسول های اطراف شانه را به طور کامل یا جزئی، پاره کند. در اکثر موارد، هنگامی که بازو در خارج از مکان گیر کند و به طرف خارج بچرخد و یا به اصطلاح فنی، ابداکت (دور شدن از محور بدن) شود و به سمت خارج بچرخد، بالای سر استخوان بازو به سمت جلو رانده می شود.

انواع دررفتگی

دررفتگی های شانه معمولاً برحسب جهتی که استخوان هومروس از مفصل خارج می شود، تقسیم بندی می گردند از این میان دررفتگی قدامی شانه از انواع دیگر شایع تر است.

انواع دررفتگی عبارتند از:

• دررفتگی قدامی: (جلو) دررفتگی مفصل شانه

• زیر کوراکوئیدی (ساب کوراکوئید): سر استخوان هومروس به جلوی حفره گلنوئید و در زیر زائده کوراکوئید قرار می گیرد.
• زیر گلنوئید (ساب گلنوئید): سر استخوان هومروس به قدام (جلو) و زیر حفره گلنوئید حرکت می کند.
• تحت ترقوه ای (ساب کلاویکولار): سر استخوان هومروس در جلو و در مجاورت حفره گلنوئید قرار دارد. سر هومروس دچار شده به دررفتگی که به سمت وسط یا داخل تغییر مکان داده به زیر ترقوه قرار می گیرد.
• دررفتگی خلفی (عقب) مفصل شانه: بازو به سمت محور مرکزی بدن نزدیک شده است (در جهتی خلاف بدن قرار می گیرد) و از جلو در مفصل شانه می چرخد.

دررفتگی تحتانی مفصل شانه (دررفتگی روبه پایین به سمت زیربغل)

دلایل دررفتگی شانه

• آسیب تروماتیک شانه (ضربه ای)
• استفاده بیش از حد از عضو یا کشیدگی مکرر
• شل شدن رباط های کپسولی
• بی ثباتی چند سویه (استعداد ژنتیکی)

علائم دررفتگی شانه

• درد شدید شانه
• انحراف شانه
• احساس لق شدن شانه
• شنیدن صدای ترکیدن و کلیک از شانه
• بی حسی، خواب رفتن و ضعف شانه
• تورم یا سیاهی ناحیه
• عدم توانایی در حرکت دادن مفصل

تشخیص دررفتگی شانه

پس از صحبت درباره علائم و انجام معاینه اولیه، پزشک آزمایشات اضافی را تجویز می کند.

جهت تائید تشخیص این آزمایشات عبارتند از:

• عکسبرداری با اشعه ایکس
• تصویربرداری با تشدید مغناطیسی
• آرتوگرام با تشدید مغناطیسی

درمان دررفتگی شانه

تقریباً تمام دررفتگی های شانه در ابتدا بدون نیاز به جراحی درمان می شوند.

این گزینه های درمانی عبارتند از:

جا اندازی بسته

طی این فرایند متخصص جهت کاهش درد از بی حسی موضعی استفاده می کند و سپس به صورت دستی هومروس را درون حفره شانه جایگذاری می کند. پس از آنکه شانه دررفته جایگذاری یا جااندازی شد، درد تقریباً فوری کاهش می یابد.

روش درمانی جااندازی بسته، بسته به نوع دررفتگی، تکنیک های متفاوتی دارد.

روش هایی که معمولاً از آنها برای جااندازی دررفتگی های قدامی شانه استفاده می شوند عبارتند از:

• روش استیمسون
• دستکاری استخوان کتف
• چرخش به خارج
• تکنیک میلچ
• تکنیک اسپاسو
• کشش _کشش متقابل

دررفتگی های خلفی شانه معمولاً به وسیله کشش و کشش متقابل جااندازی می شوند.

تکنیک هایی که معمولاً از آنها برای جااندازی دررفتگیهای تحتانی استفاده می شوند شامل موارد زیر هستند:

• کشش محوری (هم راستا)
• جااندازی دومرحله ای

بی حرکت کردن مفصل

بی حرکت کردن مفصل بعد از جااندازی بسته انجام می شود. پزشک استفاده از آتل و بریس را برای بی حرکت نگه داشتن بازو و شانه ی آسیب دیده به مدت 4 تا 6 هفته تجویز می کند تا عضلات و سایر بافت های نرم بتوانند استراحت کنند و ترمیم شوند. استراحت دادن به شانه و استعمال کیسه یخ التهاب را کاهش و درد را آرام می کند.

داروها

• مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی جهت فرونشاندن التهاب و درد
• تزریق پی آر پی : پلاسمای خون غنی شده از پلاکت که حاوی پروتئین های زیست فعال هستند تزریق می شوند تا به بازسازی و احیای بافت ها کمک شود.
• تزریق اوزون : این روش، انتشار بدون درد ماده و یک تزریق با تاثیرضد التهابی است که رباط ها و مفصل شانه را به سمت بهبودی و بازسازی تحریک می کند.

شاک ویو تراپی

• شاک ویو تراپی یکی از روش هایی است که برای تسکین درد و باز گردانی حرکت استفاده می شود.
• این روش، روشی بدون نیاز به جراحی است که برای درمان دردهای شدید یا مزمن در ناحیه شانه استفاده می شود.

اولتراسوند درمانی

• از اولتراسوند درمانی برای رفع درد و بهبود ترمیم بافت شانه به وسیله افزایش جریان خون موضعی استفاده می شود.
• این روش می تواند به طور موثری درد مزمن را کنترل و ترمیم شکستگی استخوان را بهبود دهد.

مگنت تراپی

• مگنت تراپی به وسیله افزایش گردش خون، می تواند درد شانه را تسکین و التهاب را کاهش دهد.

TENSتراپی

• از TENS تراپی (تحریک الکتریکی اعصاب از طریق پوست) جهت کاهش و کنترل درد مزمن و شدید در شانه استفاده می شود.

پرولوتراپی

• تزریق های پرولوتراپی قدرت مفصل را افزایش می دهد و از طریق افزایش دامنه حرکتی، امکان حرکت بدون درد را فراهم می کند.

توان بخشی و تمرینات

• توان بخشی به وسیله فیزیوتراپی فعال، معمولا پس از دو تا سه هفته از بی تحرک بودن شانه در اسلینگ (آویز دست) آغاز می شود.
• هدف از فیزیوتراپی دررفتگی شانه، بازگردانی ثبات شانه از طریق تقویت عضلات گرداننده شانه قبل از افزایش یافتن دامنه حرکتی شانه و بازگرداندن مجدد تعادل عضلات ناحیه شانه است.

حرکات ذکر شده در زیر، خشکی و درد شانه را کاهش می دهند که این کاهش درد و خشکی به بهبود شانه کمک می کند.

خم کردن شانه

ابداکشن شانه (دور کردن شانه از خط میانی بدن)

چرخش شانه به سمت پهلو

انبساط شانه

جمع کردن شانه

چرخش خارجی

چرخش داخلی

حرکات زیر تمرینات تحرکی جهت به دست آوردن تحرک شانه هستند. در تمرینات زیر از چوب جهت انجام چرخش شانه استفاده می شود.

خم کردن شانه

ابداکشن شانه (دور کردن شانه از محور بدن)

باز کردن شانه

چرخش داخلی شانه

چرخش داخلی شانه (پروانه)

چرخش خارجی شانه

مجموعه حرکات زیر حرکات اسکاپولا نام دارند و جهت بازگرداندن حرکات طبیعی شانه، توان وعملکرد شانه استفاده می شود. این تمرینات با کار کردن بر روی عضله ذوزنقه ای و ماهیچه دندانهای پیشین، شانه را تثبیت می کنند.

قرار گرفتن عضله ذوزنقه ای در وضعیت دمر

کشش عضله دندانه ای پیشین در وضعیت چهار دست و پا

کشش عضله ذوزنقه ای در حالت ایستادن

کشش عضله دندانه ای پیشین در وضعیت خوابیده به پشت

تمرینات تحمل وزن

سراندن بدن بر روی دیوار

شنا روی زمین در حالت چهار دست و پا

عمل جراحی دررفتگی شانه

روش اصلاحی جراحی معمولا برای بیمارانی موثر است که درد و یا عدم ثبات، نشان دهنده پارگی غضروف و رباط های کپسولی باشد دو روش اصلی جراحی وجود دارد:

1. ارتوسکوپی
2. جراحی باز

پیشگیری از دررفتگی شانه

چند نکته وجود دارد که با دنبال کردن آنها می توان از دررفتگی شانه و دررفتگی های مکرر پیشگیری کرد:

• انجام تمریناتی که عضلات شانه را تقویت می کنند.
• مناسب بودن وضعیت قرارگیری بدن
• گرم کردن کافی بدن قبل از انجام تمرین

• تاندونیت شانه (shoulder tendonitis) یا التهاب تاندون شانه
  تاریخ انتشار : 1398-03-11تاریخ بروز رسانی : 1402-08-03


• تقویت عضلات کتف و شانه با تمرینات ورزشی
  تاریخ انتشار : 1395-12-18تاریخ بروز رسانی : 1402-09-21


• علت و درمان دردهای شانه و کتف تا گردن با فیزیوتراپی
  تاریخ انتشار : 1396-01-14تاریخ بروز رسانی : 1403-01-30