علائم و روش های درمان فیزیکی سردردهای میگرنی

میگرن یک بیماری نسبتا پیچیده است که موجب بروز سردردهای دورهای می شود. این سردردها اغلب یک طرفه هستند و گاهی با علائم حسی و بینایی دیگر که قبل یا بعد از سردرد بروز می کنند، همراه هستند. میگرن در بین زنان بیشتر از مردان شایع است و ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به آن دارد. سردردهای میگرنی می توانند بسیار شدید و ناتوان کننده باشند. متاسفانه هیچ درمان کامل و قطعی که این بیماری را از بین ببرد وجود ندارد. بنابراین فیزیوتراپی چه نقشی در درمان میگرن می تواند داشته باشد؟ پاسخ این سوال به شرایط خاص هر بیمار بستگی دارد، چرا که علائم و مشکلاتی که هر یک از بیماران میگرنی با آن مواجه می شوند با دیگری متفاوت است.

بسیاری از افراد وقتی که در مورد فاکتورها و عوامل بسیار زیادی که می توانند در بروز سردرد آنها نقش داشته باشند، اطلاع پیدا می کنند، شگفت زده میشوند. برای مثال خشکی و بی حرکتی مفاصل گردن و یا عدم تعادل در عضلات و بافت های نرم سر و گردن می تواند موجب بروز سردرد شود. شما می توانید با اجرای صحیح یک برنامه ی فیزیوتراپی مناسب، در راه برطرف کردن و تسکین دادن سردردهای میگرنی خود قدم مهمی بگذارید و ظرف مدت زمان کوتاهی وضعیت خود را بهبود داده و احساس بهتری داشته باشید.

انواع سردردهای میگرنی

انواع سردردهای میگرنی عبارتند از:

میگرن معمول که 80 درصد میگرن ها از این نوع هستند. قبل از بروز این سردردها هیچ پیش درآمد یا علائم اولیه و هشداردهنده ای وجود ندارد.میگرن کلاسیک که در آن بیماران قبل از بروز سردرد، برخی علائم هشداردهنده ی اولیه را تجربه می کنند، مانند مشکلات دیداری ( دیدن خطوطی در اطراف چراغ ها و یا دیدن تصاویر دندانه دار یا حاشیه دار). درد ناشی از میگرن کلاسیک معمولا بیشتر از میگرن های معمول است.سردرد وضعیتی که به صورت یک حمله ی میگرنی است و بیش از 72 ساعت طول می کشد.

علل بروز سردرد میگرنی

1. علت اصلی بروز سردردهای میگرنی هنوز ناشناخته است اما متخصصان معتقدند که این سردردها احتمالا ناشی از گشاد شدن عروق خونی و ترشح برخی مواد شیمیایی خاص در بدن است که موجب درد و التهاب می شوند. در افرادی که مستعد بروز سردردهای میگرنی هستند، محرک های مختلفی می تواند منجر به بروز حمله یمیگرنی شوند. برخی از این محرک ها، که برای هر شخص خاصی متفاوت هستند، عبارتند از:
2. برخی از غذاهای خاص (برای مثال شکلات، پنیر، آجیل، الکل)
3. نخوردن یک وعده ی غذایی
4. استرس و تنش نیز یک عامل خطر است. افراد مبتلا به میگرن معمولا در زمان بروز فشارهای احساسی یا فیزیکی دچار سردرد می شوند.
5. مصرف قرص های ضد بارداری یک عامل شایع برای بسیاری از بیماران است. بیماران ممکن است بعد از اتمام هر دوره از مصرف قرص ها دچار سردرد شوند، چرا که دیگر استروژن به بدن آنها نمی رسد.
6. کشیدن سیگار می تواند موجب بروز سردرد میگرنی شود و یا در روند درمان آن اختلال ایجاد کند.

عوامل خطر برای بروز میگرن

عواملی که موجب میشوند احتمال بروز سردرد عصبی و میگرنی بیشتر شود، عبارتند از:

• افزایش پروتئین واکنشی C در بدن
• افزایش سطح اینترلوکین
• افزایش سطح TNF آلفا و مولکول های چسبنده (نشانگر التهاب سیستمیک)
• استرس اکسیداتیو و ترومبوز
• افزایش وزن بدن
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• حساسیت به انسولین اختلال
• میزان بالای هوموسیستین
• سکته مغزی
• ابتلا به بیماریهای عروق کرونری قلب

علائم و نشانه های سردردهای میگرنی

علائم معمول سردردهای میگرنی عبارتند از:

1. احساس دردی کوبنده یا ضرباندار در سر که می تواند متوسط تا شدید باشد و با حرکت کردن یا انجام فعالیت فیزیکی شدیدتر می شود.
2. درد یک طرفه و موضعی در سر در قسمت گیجگاه ی سر و پشت چشم ها. البته ممکن است درد در هر نقط های از سر و گردن احساس شود.
3. سردرد طی حدوداٌ 1 الی 2 ساعت ایجاد شده و شدت می گیرد و به تدریج به قسمت های پشتی سر و گردن منتشر می شود.
4. سردرد بین 4 الی 72 ساعت ادامه پیدا می کند.
5. حالت تهوع (80%) و استفراغ (50%) همراه با بی اشتهایی، عدم تحمل غذایی و سرگیجه
6. حساسیت به نور و صدا

علائم بالینی و تغییرات فیزیکی که ممکن است در حین بروز سردردهای میگرنی ایجاد شوند عبارتند از:

1. درد و انقباض عضلات سر و گردن
2. بروز سندرم هورنر
3. عفونت ملتحمه
4. تپش قلب یا کند شدن بیش از حد ضربان
5. اختلالات از دست دادن حس یا ضعف عضلانی در یک طرف از بدن
6. اختلال در حرکت مردمک چشم (برای مثال واکنش ضعیف در برابر نور)

تشخیص سردردهای میگرنی

تشخیص سردردهای میگرنی تنها بر پایه ی علائمی است که خود بیمار شرح می دهد. معاینات فیزیکی که پزشک برای تشخیص میگرن انجام می دهد، تنها برخی اطلاعات عادی را در اختیار پزشک قرار می دهد. اما با انجام معاینات عصب شناسی می توان برخی از علل احتمالی بروز سردرد را بررسی کرد.

در این موارد ممکن است انجام یکی از تست های زیر نیز تجویز شود:

• آزمایشات خون
• رادیوگرافی با اشعه ایکس
• سی تی اسکن یا عکسبرداری ام آر آی از مغز برای بررسی وجود خونریزی، تومور یا سکته ی مغزی
• پانکسیون کمری یا نمونه گیری از مایع مغزی نخاعی برای بررسی وجود عفونت یا خونریزی

فیزیوتراپی و سردردهای میگرنی

اجتناب از بروز تنش و استرس و یا استفاده از تکنیک های کنترل استرس، انجام تمرینات ریلکسیشن و سایر روش های طب فیزیکی در بسیاری از بیمارن به نحو موثری، مفید و نتیجه بخش هستند، چرا که استرس شایعترین عامل محرک سردردهای میگرنی است. هدف از انجام درمان های فیزیکی این است که سیستم اسکلتی، عضلانی بیمار تا حد ممکن نرمال سازی شود تا میزان تنش عضلانی و مفصلی در بدن بیمار به کمترین میزان ممکن برسد. علاوه بر این مشکلاتی مانند عدم قرارگیری بدن در وضعیت صحیح (هنگام نشستن و ایستادن)، عدم قرارگیری مفاصل و استخوان های بدن در راستای صحیح و ضعف های عضلانی بدن لازم است که اصلاح شوند چرا که وجود چنین مشکلات بیومکانیکی در بدن می تواند محرک بروز سردردهای میگرنی باشد. برخی از مدالیته های درمانی ویژه در فیزیوتراپی نیز می توانند در هنگام بروز سردردهای میگرنی (خصوصا در ابتدای آن) به کاهش میزان سردرد کمک کنند.

این تکنیک ها در ادامه شرح داده شده اند:

بیوفیدبک

آموزش و تمرین برای ریلکس شدن می تواند تنش ناشی از سردردهای میگرنی را کاهش دهد.در این روش، تکنیک های ریلکس کردن تدریجی و افزایندهی عضلات همراه با تمرینات نفس کشیدن صحیحی و داشتن تصاویر ذهنی هدایت شده، به بیمار آموزش داده می شود.تمرین برای رلکسیشن معمولا در ترکیب با روش بیوفیدبک بسیار موثر است.در روش بیوفیدبک از دستگاه ها و تجهیزاتی استفاده می شود تا به بیمار آموزش داده شود که چگونه برخی عملکردهای خاص بدن خود مانند تنش های عضلانی، دمای بدن و فعالیت های مغزی خود را کنترل کند تا بتواند استرس را کاهش داده و از این طریق سردردهای خود را بهبود دهد.

TMSتحریک مغناطیسی مغز

تحقیقات نشان داده اند که انجام تحریک مغناطیسی مغز یا TMS در برخی از بیماران میگرنی می تواند موجب کاهش تعداد دفعات حمله ی میگرن یا کاهش شدت سردرد شود.TMS روشی برای تحریک مغناطیسی مغز است که در ان از میدان های مغناطیسی برای فعال سازی برخی مناطق خاص در مغز استفاده می شود.در طی جلسات TMS یک ژنراتور میدان های مغناطیسی در نزدیکی سر قرار داده می شود تا بتواند از طریق القای الکترومغناطیسی، جریان الکتریکی بسیار ضعیفی را در قسمت های خاصی از مغز ایجاد کند.

درمان دستی

ماساژدرمانی، کایروپراکتیک یا درمان دستی فیزیوتراپی و استفاده از کمپرس سرد و گرم نز روش های مکمل مناسبی برای درمان سردردهای میگرنی مزمن هستند.انجام ماساژتراپی می تواند خصوصا برای کاهش سردردهای ناشی از استرس و تنش عضلانی مفید باشد.

ورزش

مزیت انجام ورزش این است که موجب داشتن خواب بهتر می شود و انجام دادن ورزش به صورت منظم موجب بهبود توانایی مغز در کنترل درد می شود.متخصصان طب فیزیکی، به بیماران توصیه می کنند که به عنوان بخشی از برنامه ی درمانی خود برای رفع سردردهای میگرنی، به طور منظم ورزش کنند.

طب سوزنی

مطالعات نشان داده اند که انجام طب سوزنی تاثیرات بسیار چشم گیری درکاهش سردردهای میگرنی داشته است.برخی از شواهد نشان می دهند که انجام طب سوزنی موجب آزادسازی اندورفین می شود.اندورفین یکی از ترشحات مغزی است که موجب کاهش درد و تنش می شود.

تغییر در سبک زندگی

بیماران مبتلا به میگرن باید به خاطر داشته باشند که می توانند با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود، سردردهای خود را تسکین دهند.

این تغییرات می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. داشتن خواب کافی در یک زمان مشخص در طی شبانه روز
2. خوردن وعده های غذایی منظم
3. خوردن آب و مایعات به اندازه ی کافی
4. انجام ورزش های هوازی به صورت منظم
5. اجتناب از مصرف کافئین و الکل

اگر به دنبال داروهای جایگزین برای تسکین سردرد خود هستید، حتما در ابتدا با متخصص طب فیزیکی مشورت کنید. در ابتدا مطمئن شوید که هیچ بیماری یا مشکل دیگری (غیر از میگرن) موجب سر درد شما نشده است و همچنین باید مطمئن شوید که انجام درمان های مکمل با داروهای جدیدی که میخواهید مصرف کنید تداخل ندارند و تاثیرات منفی بر هم نمی گذارند.

• انواع میگرن و علت ابتلا به میگرن
  تاریخ انتشار : 1392-08-25تاریخ بروز رسانی : 1402-10-13


• درمان میگرن یا سردرد با طب سوزنی
  تاریخ انتشار : 1392-05-30تاریخ بروز رسانی : 1403-01-18