دیسک گردن چیست تشخیص و درمان آن چگونه است؟

دیسک های گردن نقش ضربه گیر را برای این عضو ایفا می کنند. پیری، تروما، آسیب دیدگی، استعمال دخانیات، تغذیه غلط یا ساییدگی و فرسودگی باعث کاهش استحکام و خاصیت ارتجاعی دیسک ها و همچنین تغییرات ساختاری در آن ها می شود. بیرون زدگی دیسک گردن یکی از شایع ترین دلایل درد گردن، شانه و بازو است. شایع ترین مشکلات این عارضه عبارتند از برآمدگی، پارگی، لغزش یا جابجایی دیسک گردن. گاهی اوقات بیرون زدگی دیسک خود بخود یا به دنبال یک آسیب دیدگی، انجام مکرر برخی حرکات یا یک بیماری تخریبی رخ می دهد.

دیسک گردن چیست

دیسک ها بالشتک های کوچک بین مهره های ستون فقرات هستند که وظیفه اصلی آنها جلوگیری از سایش و مالیدن مهره های گردن بر روی یکدیگر است. هر دیسک متشکل از یک بخش محکمِ شبیه به تایر به نام آنولوس فیبروز است که در درون آن ماده ژل مانندی به نام نوكلئوس پالپوزوس قرار دارد. هر دیسک از طریق صفحات انتهایی به کناره های مهره های بالا و پایین خود متصل است.

انواع دیسک گردن

• دیسک گردن خفیف

در این مرحله ممکن است درد گردن، بی حسی و مورمور شدن و یا اختلال عملکرد دست را تجربه کنید که ناشی از پارگی کم و کوچک در دیسک گردن می باشد.

• دیسک گردن حاد

اکثر بیماران در این وضعیت درد گردن در یک سمت که با اسپاسم عضلانی همراه است و با استراحت بهبود می یابد و با حرکت، سرفه عطسه و ... تشدید می شود را توصیف می کنند که ناشی از آسیب نخاعی شدید و التهاب دیسک گردن می باشد.

• دیسک گردن مزمن

اگر دیسک گردن بیش از سه ماه گذشت زمان درمان نشود مزمن خواهد شد و ممکن است با علائمی مانند درد گردن و دردهای عصبی، بی حسی و گزگز انگشتان و بازوها، مشکل در برقراری تعادل بدن و از دست رفتن کنترل روده و مثانه همراه باشد.

دردهای ناشی از دیسک گردن

دردهای ناشی از دیسک گردن دو نوع هستند : درد مکانیکی و درد انتنشاری

درد مکانیکی گردن

• این نوع درد، موضعی است و در خود ستون فقرات احساس می شود و یا اینکه خیلی نزدیک به مهره ها است.
• بیمار هنگام صبح و برخاستن از خواب، دردی احساس نمی کند و به تدریج و با افزایش فعالیت روزانه، بر شدت آن افزوده می شود، به طوری که شب هنگام به اوج خود میرسد.

درد انتشاری در گردن

• دردهای ریشه ای یا انتشاری معمولا در ناحیه دست احساس می شوند، یعنی می توانند در شانه، بازو، ساعد و کف دست باشند.
• این نوع درد در بالای دست به صورت احساس برق گرفتگی و کوفتگی است و هرچه به نوک انگشتان نزدیکتر می شویم، از میزان آن کاسته و علایم بی حسی آشکار می شود، یعنی وقتی بین انگشت سبابه و شست بیمار کاغذی قرار می دهیم، به راحتی میتوانیم کاغذ را از بین انگشتانش خارج کنیم.
• پزشک از روی انگشت بی حس شده می تواند پی ببرد که آسیب به کدام ریشه عصبی وارد شده است، مثلا بی حسی انگشت وسط به معنای صدمه روی ریشه هفتم و بیحسی انگشت کوچک، نشانه صدمه به ریشه هشتم گردن است.

مشکلات ناشی از دیسک گردن

• بالجینگ دیسک گردن

به حالتی گفته می شود که لایه خارجی دیسک گردن ضعیف شده و دیسک به سمت کانال مهره ای برجسته میشود و معمولا بر اثر آسیب به گردن رخ می دهد.

• تنگی کانال نخاعی گردن

این عارضه می تواند مادرزادی باشد و یا بر اثر ضربه، افزایش سن و عادات بد نشستن رخ دهد.

• فتق دیسک گردن

این مشکل زمانی رخ می دهد که یک ماده ژله ای بر اثر پارگی و برآمدگی از جداره های دیسک بیرون میزند و باعث تورم دیسک گردن می شود.

• خشکی دیسک گردن

خشک شدن دیسک گردن معمولا با افزایش سن و در پی از دست دادن آب بدن اتفاق می افتد و باعث کاهش انعطاف پذیری دیسک و مهره های گردن در برابر فشارهای وارده می شود.

• درد گردن، کتف و شانه

شایع ترین علائم دیسک گردن، درد در ناحیه کتف و شانه و گردن می باشد و معمولا به علت سفت شدن گردن رخ میدهد.

• گزگز و بی حسی دست ها

گزگز کردن و بی حس شدن دست ها نشانه های اولیه دیسک در مرحله خفیف هستند و معمولا آزار دهنده نمی باشند اما با گذر زمان و در صورت عدم درمان می توانند باعث حاد یا مزمن شدن دیسک شوند و با دردهای عصبی طولانی مدت و اختلال در عملکرد فردی همراه باشند.

دلایل بیرون زدگی دیسک گردن

• سائیدگی دیسک و مهره های گردن
• افزایش وزن و فشار روی گردن
• ضربه و آسیب به گردن
• مصرف دخانیات
• خوابیدن و نشستن طولانی مدت به طور غیر صحیح
• خم بودن گردن به مدت طولانی
• بی تحرکی
• برخی از ناهنجاری های مادرزادی مانند انحراف ستون فقرات

شایع ترین علائم دیسک گردن

درد شایع ترین علامت مشکلات دیسک گردن است. خروج ماده داخل دیسک و نزدیک شدن مهره ها به یکدیگر باعث وارد آمدن فشار به اعصاب نخاعی و یا نخاع می شود. به علاوه، در ماده بیرون آمده از دیسک یک ماده محرک شیمیایی وجود دارد که باعث التهاب و درد عصب می شود. معمولاً درد گردن به شانه ها، قسمت بالای کمر، بازوها، دست ها و انگشتان منتشر می شود. به این حالت درد رادیکولار یا رادیکولوپاتی گفته می شود.

علائم این عارضه عبارتند از:

• درد خفیف تا شدید
• درد با حرکت افزایش می یابد.
• احساس سوزش، مور مور، بی حسی، درد یا سوزن سوزن شدن
• ناتوانی در نگه داشتن وسایل با دست
• مشکل در راه رفتن و عدم حفظ تعادل
• در موارد نادر مشکل در دفع ادرار و مدفوع

تشخیص دیسک گردن

پزشک معمولاً بنتدا معاینه فیزیکی انجام می دهد و در مورد درد و بی حسی که ممکن است در اثر تحریک یک یا چند عصب در ستون فقرات گردنی ایجاد شود، سؤال می کند. اگر علائم شما حاکی از مشکلات و اختلالات دیسک گردن باشد، قبل از انجام آزمایشات بیشتر، استراحت و توانبخشی توصیه می‌شود. در صورت مشکوک بودن به شرایط دیگر، یا عدم بهبود علائم پس از یک دوره استراحت و توانبخشی، ممکن است در صورت لزوم آزمایشات کمک تشخیصی را برای بیمار تجویز کرده و سپس تشخیص نهایی انجام میشود. دیسک گردن و موقعیت آن معمولاً به کمک ارزیابی بالینی کامل برای تعیین ویژگی و معاینه گردن و محل درد و برسی هر گونه ضعف بی حسی یا حتی واکنش غیر طبیعی تشخیص داده می شود. روش های تصویر برداری برای تشخیص اختلالات دیسک گردن شامل :

1. تصاویر پرتو نگاری (X-RAY)
2. مقطع‌ نگاری رایانه‌ ای (CT SCAN)
3. تصویر برداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

رادیوگرافی ساده، ام آر آی و نوار عصب اطلاعات بیشتری میدهد و با کنار هم قرار دادن یافته ها، تصمیم درستی نیز برای درمان توسط متخصص گرفته می شود.

درمانهای غیر جراحی دیسک گردن

اغلب، درمان های غیرجراحی به تسکین درد و علائم کمک می کنند. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می تواند با ترکیب دو یا چند روش درمان میزان موفقیت درمانتان را به حداکثر برساند.

ضرورت جراحی دیسک گردن

عمل جراحی دیسک گردن و ستون فقرات تنها در موارد زیر ضروری است:

• ناپایداری ستون فقرات
• اختلال عملکرد عصبی
• درد و سایر علائم طاقت فرسا
• عدم پاسخ به درمان های غیر جراحی و ادامه درد شدید

از عمل کم تهاجمی ستون فقرات یا تعویض دیسک نیز برای درمان این عارضه استفاده می شود.

افراد در معرض خطر دیسک گردن

در شغل هایی مثل دندانپزشکی و یا افرادی که برای مدت طولانی با کامپیوتر کار می کنند برای تمرکز و نگاه کردن به یک محل خاص ممکن است زمان زیادی گردنشان در یک وضعیت نامناسب قرار گیرد. همچنین مشاغلی که لرزش زیادی به گردن وارد می کنند مثل کارگرانی که با دریل کار می کنند زمان نیروی زیادی برای مدت طولانی به گردنشان وارد می شود، ممکن است به گردنشان آسیب وارد شده و دچار بیماری دیسک گردن شوند.

یکی از ورزش های کلاسیک در فرهنگ ما کشتی است. کشتی گیران به دلیل وضعیت خاص هنگام کشتی گرفتن مثل پل زدن و انجام بعضی از فن ها، فشار زیادی به ستون فقرات گردن وارد می کنند. به همین دلیل قبل از انتخاب ورزش کشتی بهتر است قوس کانال ستون فقرات از نظر استاندارد بررسی شود تا اگر در اثر آسیب، کانال نخاع کمی تنگ تر شود، عارضه چندانی پدید نیاید.

پیشگیری از بروز دیسک گردن

مهمترین مواردی که در جلوگیری از مشکلات دیسک گردن بسیار موثرند :

• صحیح نشستن، ایستادن و خوابیدن
• انجام ورزش و حرکات اصلاحی برای گردن
• اجتناب از فعالیت های سنگین که باعث فشار زیادی بر گردن می شوند
• بلند کردن صحیح اجسام

سوالات شایع درباره دیسک گردن

• ایا دیسک گردن باعث فلج شدن می شود؟

فلج شدن بر اثر دیسک گردن از موارد نادر به شمار می آید اما در صورت درمان نشدن دیسک در مرحله خفیف، احتمال فلج شدن و یا درد دائمی گردن وجود دارد.

• دیسک گردن در چه افرادی شایع تر است؟

بیرون زدگی دیسک گردن بیشتر در دهه های 30 و 40 سالگی رخ می دهد، البته اگر افراد میان سال و سالمندان فعالیت های شدید فیزیکی انجام دهند احتمال دچار شدن آنها به این عارضه کمی بیش از افراد جوانتر خواهد بود. تنها حدود 8% از بیرون زدگی دیسک ها در ناحیه گردن رخ می دهد.

• برای دیسک گردن به چه دکتری مراجعه کنم؟

با توجه به نوع عارضه و روش درمان دیسک گردن پیشنهاد می شود در ابتدا برای معاینات اولیه و انجام حرکات و تمرینات ورزشی گردن به یک متخصص طب فیزیکی خوب مراجعه کنید و درباره مراحل درمان دیسک گردن مشاوره بگیرید.

---

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• بهبود دیسک گردن با استفاده از بالش و گردن بند طبی
  تاریخ انتشار : 1402-09-30تاریخ بروز رسانی : 1403-02-13


• نحوه استراحت افراد مبتلا به دیسک گردن
  تاریخ انتشار : 1392-04-16تاریخ بروز رسانی : 1403-02-15


• پیشگیری و درمان خشک شدن دیسک گردن
  تاریخ انتشار : 1394-09-16تاریخ بروز رسانی : 1403-02-15


• تاثیر فیزیوتراپی در درمان دیسک گردن
  تاریخ انتشار : 1392-04-18تاریخ بروز رسانی : 1403-02-13


• برای درمان دیسک گردن از چه روش هایی استفاده می شود؟
  تاریخ انتشار : 1395-05-26تاریخ بروز رسانی : 1403-02-15

نظرات کاربران درباره این مطلب :کامران صفوی [ 1402-09-05 ]
سلام و خسته نباشید آقای دکتر من 26 ساله هستم دیسک کمر و گردن دارم و به شدت عصب دستم ضعیفه، طوری که دستم خواب میره نمیتونم دستام رو مدت طولانی بالا نگه دارم، بی حس میشه و میوفته میشه بهم راهنمایی بدید که چه کارهایی رو برای درمان باید شروع کنم

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :