تزریق مفصلی زانو چیست و چه کاربردی دارد؟

آرتروز زانو زمانی بروز می‌کند که غضروف در زانوی شما تخریب شده و در نهایت منجر به آسیب استخوان و مفاصل شود. به طور طبیعی روند تخریب غضروف و ترمیم آن در بدن همواره انجام می‌شود؛ اما با افزایش سن سرعت تخریب غضروف مفصلی از سرعت ترمیم آن بیشتر می‌شود، در این شرایط بیماری‌هایی مانند آرتروز و سایر بیماری‌های التهابی مفصل بروز می‌یابند. در این شرایط انجام فعالیت‌های روزانه می‌توانند باعث ایجاد درد شوند. هنگامی که سایر روش‌های درمانی مانند استراحت، فیزیوتراپی ، تمرین درمانی، استفاده از داروهای ضد‌التهابی غیر‌استروئیدی و درمان‌های خانگی نتوانند درد و التهاب بیمار را کاهش دهند، ممکن است پزشک تزریق داخل مفصل زانو را تجویز کند‌. تزریق داخل مفصلی به روشی می‌گویند که داروهایی برای کاهش التهاب، تورم و درد مستقیماً به داخل مفصل تزریق شوند. از آنجایی که این روش درمانی در اکثر مفاصل بدن انجام می‌شود، مفصل زانو نیز یکی از آنها است. تزریق معمولاً در مطب و توسط پزشک انجام می‌شود. انجام آن چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد و در اکثر موارد نیازی به آمادگی قبلی ندارد. برای تزریق داخل مفصل زانو بسته به شرایط بیمار معمولاً از کورتیکواستروئید‌ها، اسید هیالورونیک و آسپیراسیون مایع استفاده می‌شود.

کاربرد تزریق مفصلی زانو

تزریق‌‌های داخل مفصلی می‌توانند در تسکین درد و کاهش التهاب، احتمالاً برای چندین ماه یا بیشتر، مؤثر باشند. همچنین برای بیمارانی که منع مصرف داروهای ضدالتهابی یا ضد درد دارند، نیز از تزریق داخل مفصلی به عنوان جایگزین استفاده می‌شود‌.

انواع تزریقات داخل مفصل زانو

• کورتیکواستروئید یا کورتون

کورتیکواستروئیدها داروهای ضد‌التهابی هستند و با تزریق به داخل مفصل می‌توانند التهاب بافت سینوویال را کاهش دهند، به همین ترتیب با کاهش التهاب درد نیز کاهش می‌یابد. کورتون‌ها شبیه کورتیزول هستند و اثرات مشابهی بر بدن می‌گذارند. کورتیزول هورمونی است که بدن به‌طور طبیعی از غده‌ی فوق کلیه ترشح می‌کند. کورتیکواستروئیدها به داخل مفصل یا با احتیاط اطراف برخی از تاندون‌ها تزریق می‌شوند و معمولاً با نوعی بی‌حس کننده موضعی مانند لیدوکائین برای کاهش درد ناشی از تزریق ترکیب می‌شوند.

• اسید هیالورونیک (مکمل‌های چسبناک)

اسید هیالورونیک یک ماده طبیعی است که در مایعات سینوویال یافت می‌شود و مفاصل را روان می‌کند. هنگام بروز آرتروز زانو، این ماده می‌تواند به سرعت تجزیه شود و منجر به بدتر‌ شدن وضعیت شود. تزریق اسید هیالورونیک داخل مفصل برای افزایش روانکاری، کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی در مفصل تجویز می‌شود.

• آسپیراسیون مایع (آرتروسنتز)

به طور معمول چند سی‌سی مایع سینوویال در مفصل وجود دارد که با کاهش اصطکاک حرکت مفصل در دامنه حرکتی را روان می‌کند؛ اما هنگام ابتلا به بیماری‌های التهابی مانند آرتروز ممکن است این مایع در مفصل زانو جمع شود. آرتروسنتز مایع اضافی را از زانو خارج می‌کند و باعث می‌شود، درد و تورم فوراً تسکین یابد. اگر پزشک مشکوک به عفونت مفصلی باشد، تخلیه‌ی مایع مفصلی نیز مهم است. در این روش نمونه‌ای از مایع مفصل شما گرفته ‌شده و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

تزریق داخل مفصلی زانو چگونه انجام می شود؟

نوع و روش تزریق در بیماران متفاوت میباشد که بنا به تشخیص پزشک متخصص صورت میگیرد. یعنی یک بیمار با یک سن مشخص و یک درجه از آرتروز و نوع درد ممکن است درمان متفاوتی حتی در زمینه تزریق درون مفصلی داشته باشد. انجام فرآیند تزریق داخل مفصل می‌تواند بین سی دقیقه تا یک ساعت طول میکشد. تزریق مفصل معمولاً با استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس هدایت می‌شود. قبل از عمل، برای کمک به آرامش بیمار از طریق IV به او دارو می‌دهند. سپس بیمار روی میز اشعه ایکس دراز می‌کشد و متخصص، بی‌حسی موضعی روی پوست ناحیه تزریق قرار می‌دهد. پس از پایان تزریق، ضدعفونی مجدد انجام خواهد شد و محل تزریق بانداژ می‌شود.

مراقبت های قبل از تزریق مفصلی زانو

چند روز قبل از تزریق اگر از رقیق کننده های خون استفاده میکنید کنار بگذارید، برای جلوگیری از خونریزی احتمالی که هنگام تزریق به وجود می آید. برخی مکمل های غذایی نیز اثری همچون رقیق کننده ها را دارند. از پزشکتان راجع به داروها و مکمل هایی که نباید پیش از تزریق مصرف شوند، بپرسید.

مراقبت بعد از تزریق مفصلی زانو

• تا 24 ساعت آینده از انجام هر گونه فعالیت شدید خودداری کنید.
• از شنا و وان آب گرم اجتناب شود.
• از قرار گرفتن در معرض طولانی مدت در عواملی که باعث عفونت در محل تزریق می شود، اجتناب کنید.
• مراقب عوارض جانبی مانند واکنش آلرژیک یا عفونت (تورم و قرمزی) باشید و در صورت بروز هر گونه علائم به پزشک معالج خود اطلاع ددهید.
• برای کاهش ناراحتی از داروهای بدون نسخه ضد درد استفاده کنید. ممکن است زانوی شما برای چند روز حساس باشد.

کاندید نامناسب تزریق مفصلی زانو

• زخم التیام نیافته
• فشار خون بالا
• دیابت
• بیماری چشمی آب سیاه یا گلوکوم
• ضعیف یا شکننده شدن استخوان ها

عوارض تزریق مفصلی زانو

1. با انجام تزریق داروهای مختلف به داخل مفصل، خطر بسیار کمی برای بروز عفونت وجود دارد. اگر از قبل عفونت در مفصل وجود داشته باشد، این روش نباید انجام شود.
2. عوارض احتمالی دیگر تزریق داخل مفصلی شامل تشدید درد به دلیل تحریک پوشش مفصل توسط کریستال‌های موجود در محلول استروئید است.
3. اگر داروها فقط به مفصل تزریق نشوند یا بعد از تزریق از مفصل نشت کنند، خطر آسیب جزئی به بافت‌های نرم در محل تزریق، از جمله آتروفی، ضعیف‌شدن پوست یا چربی زیر جلدی وجود دارد. گاهی اوقات، یک ناحیه موضعی از کم رنگ شدن پوست در محل تزریق ایجاد می‌شود.
4. گاهی اوقات، افراد به داروهای تزریقی حساسیت دارند. بیمار باید قبل از انجام تزریق در مورد هر گونه حساسیتی که تجربه کرده‌، پزشک خود را در جریان قرار بدهد.

قیمت تزریق داخل مفصل زانو

هزینه تزریق داخل مفصل زانو به فاکتورهای زیادی بستگی دارد؛ اما در حالت کلی قیمت تزریق بسته به نوع تزریق، برند دارویی آمپول، تعداد دفعات تزریقی و هزینه تزریق پزشک متخصص و آموزش دیده متغیر است.