درمان های فیزیکی و غیر جراحی تنگی کانال نخاعی

ستون فقرات کمری دارای مهره در بخش کمر است. عصب‌هایی وجود دارد که از طناب نخاعی و از کانال نخاعی عبور و خارج می‌شوند. اعصاب حواس را از بالا تا پایین از طریق طناب نخاعی به مغز ارسال خواهد شد و سیگنال‌های محرک را به مغز ارسال می‌کند. تنگی کانال نخاع زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا چند سوراخ یا حفره بین ستون مهره‌ها در ستون فقرات شروع به تنگ شدن و کاهش فضای اعصاب کنند. این فرآیند می‌تواند در داخل کانال نخاعی (جایی که نخاع به مرکز می‌رود) و یا در سوراخ بین مهره‌ای که عصب‌های نخاعی از کانال نخاعی خارج می‌شوند، رخ دهد.

بسته به محل و میزان تنگی در طول زمان‌، یک عصب نخاعی یا نخاع ممکن است فشرده شود و باعث درد، گزگز، بی حسی و یا ضعف گردد. تنگی کانال نخاعی ، اختلالی است که معمولاً در افراد میانسال و بالای پنجاه سال مشاهده می شود و کانال نخاعی به تدریج باریک تر خواهد شد. این اختلال می تواند با درد و یا سایر مشکلات همراه باشد. درمان قطعی برای تنگی کانال نخاعی وجود ندارد؛ اما رعایت روش های غیر جراحی و فیزیکی می تواند به تسکین درد و علائم این اختلال کمک کند. فقط در موارد شدید تنگی کانال نخاعی انجام عمل جراحی یا استفاده از روش‌های پر تهاجمی ضروری خواهد بود.

علل تنگی کانال نخاعی

تعداد زیادی از افراد دچار تنگی کانال نخاعی ناحیه کمر هستند و در برخی از آنها در زندگی خود به مشکل بر می‌خورند. بهبود وضعیت تنگی کانال نخاعی اکتسابی گفته می‌شود. تعداد کمی از افراد با این اختلال متولد می‌شوند که به این وضعیت تنگی کانال نخاعی مادرزادی یا اولیه می‌گویند. با بالا رفتن سن ریسک بروز تنگی کانال نخاعی افزایش پیدا می‌کند؛ اما برخی از علل شایع آن به شرح زیر می‌باشند:

استئوآرتریت به تحلیل رفتگی غضروف بین مفاصل گفته می‌شود که در این شرایط بدن به منظور ایجاد واکنش به آسیب ایجاد شده به تولید زائده‌های استخوانی می‌پردازد تا از این ناحیه محافظت بیشتری به عمل بیاورد. این زائده‌های استخوانی باعث می‌‌شوند اعصابی که از کانال نخاعی خارج می‌گردند تحت فشار قرار بگیرند.

بالا رفتن سن و تحلیل رفتگی بدن باعث صاف شدن دیسک بین مهره‌ها خواهد شد. در این شرایط فضای کمتری در اختیار اعصابی که از طناب نخاعی خارج می‌شوند قرار خواهد گرفت و حتی گاهی اوقات برخی از ترکیبات دیسک به این اعصاب فشار وارد می‌‌کند.

آسیب دیدگی ستون فقرات، بیماری‌های استخوانی از قبیل بیماری پاژه، تومورهای ستون فقرات و کلفت شدن برخی از رباط‌های خاص ناحیه ستون فقرات می‌‌تواند باعث تنگی کانال نخاعی شود.

علائم تنگی کانال نخاع

• درد کمر و پشت بدن:

کمر درد از علائم تنگی کانال نخاعی است که تمام بیماران مبتلا آن را تجربه نمی‌کنند، بروز این درد به شدت آرتروز مفاصل بستگی دارد. بعضی از بیماران هیچگونه علائمی از کمر درد ندارند و وقتی تنگی نخاع به اطلاع ایشان رسانده می شود باور نمی کنند که این مشکل را دارند. عصب‌های نخاعی حس‌های بخش‌های خاصی از بدن را تقویت می‌کنند، بنابراین فشار روی اینعصب‌ها گاهی درد ناحیه‌های تحت پوشش را به دنبال دارد. درد باسن که در پایین پا منتشر می‌شود و به عارضه سیاتیکا یا سیاتیک موسوم است، نیز ناشی از عوارض تنگی کانال نخاعی است.

• درد سوزشی در باسن یا پاها (سیاتیک):

فشار روی عصب‌های نخاعی درد را در ناحیه‌های تحت پوشش این عصب‌ها برمی‌انگیزد. این درد سوزشی معمولاً از باسن شروع می‌شود وتا پایین پا منتشر می‌شود و در نهایت به کف پا می‌رسد.

• بی‌حسی یا گزگز باسن یا پاها:

در نتیجه افزایش فشار روی عصب‌ها، بیمار مبتلا به تنگی کانال نخاع علاوه بر درد دچار بی‌حسی و گزگز نیز می‌شود. اگرچه تمام بیماران هر دو علامت درد سوزشی و بی‌حسی و گزگز را تجربه نمی‌کنند.

• ضعف پاها یا افتادگی پا:

به محض رسیدن فشار به میزان مشخص، یک یا هر دو پا دچار ضعف می‌شود. برخی بیماران به ندرت با افتادگی پا روبه‌رو می‌شوند یا احساس می‌کنند که پایشان هنگام راه رفتن روی زمین کشیده می‌شود.

• کاهش درد هنگام نشستن یا رو به جلو خم شدن:

بر اساس مطالعات انجام شده بر روی مهره‌های کمری، خم شدن رو به جلو فضای نخاع را افزایش می‌دهد و فشار از روی نخاع برداشته می شود. درد بسیاری از بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاع با رو به جلو خم شدن، به ویژه در حالت نشسته، کاهش می‌یابد. درد معمولاً هنگام برخاستن و ایستادن و راه رفتن تشدید می‌شود. برخی بیماران گزارش داده‌اند که می‌توانند با تکیه کردن روی چرخ خرید راه بروند یا این که از دوچرخه ثابت استفاده کنند. با این حال پیاده‌روی در مسافت بیش از دویست یا سیصد متر به باعث تشدید ضعف یا درد شدید خواهد شد نیاز بیمار به خم شدن و ایستادن یا استراحت های مکرر در اثر گرفتگی عضلات پا یا مور مور و گزگز آنها را به عنوان گرفتگی مکرر یا Intermittent Claudication می شناسند که علامت اصلی تنگی کانال نخاعی است. اختلال در فعالیتهای جنسی و کاهش حس جنسی که ممکن است بیشتر در آقایان بروز نماید. اختلال در کنترل ادرار و مدفوع که بسیار نادر است و ممکن است نیاز به جراحی برای بیمار ضرورت پیدا کند.

تشخیص تنگی کانال نخاعی

تشخیص تنگی کانال نخاعی گاهی اوقات ممکن است دشوار باشد؛ زیرا علائم ممکن است با ساير بيماري‌ها اشتباه گرفته ‌شود. برای تعیین علت علائم شما، جراح مغز و اعصاب یا جراح ستون فقرات ممکن است نیاز به تحقیقات متعدد داشته باشد. این‌ تحقیقات ممکن است شامل توموگرافی کامپیوتری CT و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی MRI باشد. در برخی شرایط، مانند زمانی که قادر به انجام MRI نیستید، ممکن است تحت آزمایش اسکن میلوگرام نیز قرار بگیرید که در آن سی‌تی اسکن همراه با تزریق ماده‌ای به ستون فقرات انجام می‌شود. اسکن سونوگرافی از رگ‌های خونی در پاها نیز انجام می‌شود تا از نارسایی عروقی به عنوان علت علائم جلوگیری کند.

عوارض تنگی کانال نخاعی

بسیاری از بیماران علائم تنگی نخاع را در هر دو محل شایع آن یعنی گردن و کمر باهم تجربه می‌کنند. در موارد پیشرفته بیماری، اعصاب عصب دهنده به مثانه و روده‌ها نیز ممکن است تحت فشار قرار گیرند که باعث علائمی نظیر احساس فوریت در دفع ادرار، بی اختیاری ادرار و مشکلات حرکتی در دستگاه گوارش گردند. شدیدترین حالت این بیماری در افرادی اتفاق می‌افتد که برای مدت طولانی نسبت به تشخیص و درمان بی‌تفاوت بوده‌اند و با حالت فلج نسبی هر دو دست و پا و معمولاً روی ویلچر به اورژانس‌های ارتوپدی منتقل می‌شوند. این افراد نیازمند جراحی اورژانس هستند؛ زیرا در غیر این صورت امکان آسیب دائم به نخاع و قطع شدن رشته‌های عصبی وجود دارد که می‌تواند به بیحسی یا فلج دائم منجر گردد.

روش‌های غیر جراحی درمان تنگی کانال نخاعی

روش‌های درمانی متفاوتی برای این بیماری در نظر گرفته می‌شود که به شرح زیر هستند:

• دارو

درد پشت اغلب به علت کشیدگی عضلات، ضربات و یا آسیب‌های جزئی است که معمولاً در عرض چهار تا شش هفته بهبود می‌یابند. با این حال، اگر یک پزشک تشخیص تنگی کانال نخاعی گردن و کمر بدهد، استراحت و زمان به تنهایی برای درمان ستون فقرات کافی نیست. روش معمول برای تنگی کانال نخاعی اغلب شامل موارد زیر است:

1. داروهای ضد التهاب معمولی (بدون نیاز به نسخه)
2. اشکال دیگری از داروهای ضد درد، مانند استامینوفن به عنوان مسکن برای استفاده طولانی مدت کمی بهتر از داروهای ضد التهابی است.
3. داروهای شل‌کننده عضلات و یا داروهایی که برای کاهش اسپاسم عضلانی استفاده می‌شوند (این داروها اغلب برای سالخوردگان توصیه نمی‌شود؛ زیرا ممکن است باعث عوارض جانبی و تداخل با سایر داروها شوند.)
4. داروهای مخدر به صورت کوتاه مدت برای موارد شدید درد ناشی از عصب، استفاده می‌شوند.

• ورزش منظم

کارشناسان بر این باورند که یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از کمردرد و ایجاد فشار برستون مهره‌ها، انجام ورزش و حرکات کششی به طور منظم است، به خصوص تمریناتی که کل بدن، از‌جمله تمام پشت را درگیر می‌کند. نکته کلیدی برای ورزش با وجود تنگی کانال نخاع، شروع آرام و افزایش قدرت و تحمل در طول زمان است. ترکیبی از فعالیت‌های هوازی و تمرینات وزن بدن (تمرینات بدون وزن)، یا سایر فرم‌های ملایم تمرینات مقاومتی قدرتی، به کاهش التهاب کلی بدن کمک کرده، قدرت عضلات را افزایش داده و مفاصل را منعطف نگه می‌دارد.
ورزش منظم برای حفظ چگالی استخوان و وزن مناسب بدن نیز اهمیت دارد. این کار با کاهش خطر ابتلا به چاقی و پوکی استخوان ، فشار وارده بر ستون مهره‌ها را کم می‌کند. هنگامی که به طور منظم تمریناتی برای کل بدن انجام می‌دهید، از جمله تمرینات خاصی که میان‌تنه را همراه با عضلات باسن، ران، پشت و پایین کمر تحت تأثیر قرارمی‌دهند، می‌توانید از فشار وارده بر ستون فقرات بکاهید. این کار به پایداری ستون فقرات و کاهش کشش و یا فشار روی دیسک‌های ستون فقرات کمک کرده، به علاوه از مفاصل و رباط‌هایی که ستون فقرات را به‌هم متصل نگه‌می‌دارد محافظت می‌کند.

• کایروپراتیک

حالت یا وضعیت مناسب بدن در هنگام ایستادن، نشستن یا ورزش کردن، به محافظت از ستون فقرات کمک می‌کند و به‌طورکلی باعث کاهش فشار وارده بر پشت می‌شود. خمیده بودن و قوز کردن، می‌تواند باعث ایجاد فشار در اطراف ستون فقرات شود، بنابراین سعی کنید صندلی‌ای انتخاب کنید که قابل تنظیم بوده وپشت شما بتواند در حالت مستقیم قراربگیرد، پاشنه‌ها روی زمین قرار‌داشته، زانوها فقط کمی خم و چانه موازی با کف زمین باشد. اگر مدت زمان زیادی روی یک صندلی نشسته‌ باشید و متوجه شوید که آن صندلی پشت کمر شما را پشتیبانی نمی‌کند، می‌توانید یک بالش برای پشتیبانی اضافی پشت خود قرار‌دهید.

یک راه مؤثر برای درمان ضایعه موضعی و کمر درد این است که به یک متخصص کایروپرکتیک مراجعه کنید. متخصصان کایروپرکتیک برای تنظیم ستون فقرات با استفاده از دست مهارت دارند و این کار را طوری که به بهبود وضعیت و کاهش درد عصب یا آسیب کمک کند، انجام می‌دهند. یک متخصص کایروپرکتیک می‌تواند حرکات کایروپرکتیکی متناسبی را برای تنظیم و تطبیق دیسک‌های ستون فقرات، جلوگیری از فشردگی و یا پیشرفت بیشتر بیماری در کانال نخاعی و کاهش درد پشت، گردن و عصب سیاتیک اجرا نماید.

• فیزیوتراپی

انجام حرکات و فعالیت ها بدنی‌ که به تأیید پزشک رسیده‌باشند می‌تواند به روند بهبودی و سرعت بخشیدن به آن کمک کند، از‌این‌رو مراجعه به یک متخصص فیزیوتراپی می‌تواند مفید باشد. فیزیوتراپیست می‌تواند به شما کمک کند تا با انجام تمرینات بدنی خاصی که عضلات بالای پا، تنه و پشت را تقویت می‌کند، شرایطتان را بهبود بخشید. در فیزیوتراپی، گاهی اوقات از دستگاه‌ها یا تجهیزات ویژه برای انجام تمرینات شکمی استفاده می‌شود که به کاهش فشار ستون فقرات کمک می‌کند. فیزیوتراپی همچنین می‌تواند به بیماران آموزش دهد که چگونه وضعیت بدنی خود را بهبود‌ببخشند و راهنمایی‌هایی را برای استفاده از کفش، صندلی، تشک، بالش و... مناسب ارائه می‌کند.

• لیزر درمانی

لیزر تراپی از جمله روشهایی است که برای درمان تنگی کانال نخاعی در کلینیک های طب فیزیکی مورد استفاده قرار می گیرند و با نتایج رضایت بخشی همراه هستند. در این روش بدون نیاز به برش و بخیه ، به صورت سرپایی بیمار به بهبودی می رسد و فرآیند درمان را طی می کند. در لیزر درمانی تنگی کانال نخاعی، با سوزاندن و تبخیر دیسکهای بیرون زده، تنگی کانال برطرف و علائم بیمار بهبودی می یابد.

• طب سوزنی

متخصصان طب فیزیکی بر‌این باورند که در بدن ما یک انرژی‌ای به نام چی وجود دارد. آنها فکر می‌کنند زمانی که انرژی چی مسدود شده‌باشد، بیماری‌های جسمی ایجاد خواهد‌شد. کار طب سوزنی بازگرداندن جریان سالم و قوی انرژی چی در بدن است. در طب سوزنی، متخصص، سوزن‌های ظریفی را به بدن شخص در نقاط خاصی که صدمه دیده وارد می‌کند که دردناک هم نیستند. شواهدی وجود دارد که طب سوزنی ممکن است باعث تحریک ترشح اندورفین که یک ماده شیمیایی ضد درد در خود بدن است بشود. طب سوزنی فقط در کاهش درد می‌تواند کمک کننده باشد و اثری روی بهبود تنگی کانال ندارد.

• خوراکی های ضد التهاب

کاهش وزن اضافی می‌تواند فشار ناشی از وزن را در ستون فقرات کمری کاهش دهد و یا مانع از تنگی کانال نخاع شود. یک رژیم سالم به حفظ توده عضلانی نیز کمک می‌کند و شما را از التهاب زیاد و یا عوارض شدیدی که می‌تواند مشکل تنگی نخاع را بدتر کند محافظت می‌کند. التهاب زیاد، استخوان‌ها، عضلات و مفاصل شما را تضعیف می‌کند که این باعث می‌شود با افزایش سن بیشتر در معرض مشکلات نخاعی قرار بگیرید. مصرف غذاهایی از قبیل شکر، گوشت‌های فراوری‌شده، محصولات کشاورزی که سموم شیمیایی به آنها پاشیده شده، دانه‌ها و غلات تصفیه شده، مشروبات الکلی و تنقلات بسته‌بندی‌شده را کاهش دهید. مصرف غذاهای ضد التهابی را افزایش دهید، مانند سبزیجات سبز‌برگ، روغن‌های سالم شامل روغن زیتون بکر و روغن نارگیل، محصولات پروتئینی کاملا اورگانیک (مثل تخم مرغ‌های بومی، گوشت دام‌هایی که علوفه طبیعی خورده‌اند، وماهی‌های غیر‌پرورشی) و مواد‌غذایی تخمیر‌شده حاوی پروبیوتیک.

سایر عوامل مهم برای کاهش التهاب عبارتند از: اجتناب از مصرف سیگار و داروهای روانگردان، کاهش استرس و خواب خوب.

روش‌های دیگر طبیعی تسکین درد:

• استفاده از حرارت یا یخ می‌تواند به طور طبیعی درد خفیف و التهاب را کنترل کند. یخ گذاشتن روی ناحیه متورم در طول 72 ساعت اول بعد از درد، از زیاد شدن تورم جلوگیری می‌کند. برای استفاده ازیخ، بسته یخ را دو بار در روز، هر بار حدود 15 دقیقه بر موضع درد قرار‌دهید.
• تا زمانی که ناحیه دردناک ملتهب یا قرمز نیست، می‌توانید چندین بار در روز، از پد حرارتی با درجه حرارت کم یا متوسط از 15 تا 20 دقیقه استفاده کنید، این‌کار را می‌توان با قرار دادن پد روی پشت و یا پیچاندن آن در اطراف پشت کمر در حالی که نشسته‌اید انجام دهید.
• دوش یا حمام داغ نیز یکی دیگر از روش‌های مناسب و مؤثر برای تخفیف درد است. می‌توانید نمک منیزیم سولفات، یا روغن‌های تسکین دهنده مانند روغن نعناع یا اسطو خودوس را نیز برای نفوذ و آرام کردن ناحیه التهابی، به حمام گرم خود اضافه کنید.
• ماساژ مناطق دردناک کمک می کند تا ماهیچه‌ها شل شده و انقباض، گرفتگی و سفتی عضلات برطرف شود.
• ماشاژ جریان خون را افزایش داده و حتی تولید اندورفین که باعث کاهش درد می‌شود را افزایش می‌دهد. با این حال، قبل از شروع درمان با ماساژ، اگر در مورد شدت بیماری خود مطمئن نیستید، توصیه می‌شود که با پزشک خود مشورت کنید.

• علل و درمان بدون جراحی تنگی کانال نخاعی
  تاریخ انتشار : 1395-12-05تاریخ بروز رسانی : 1402-09-21


• تشخیص و درمان تنگ شدن کانال نخاعی
  تاریخ انتشار : 1392-03-08تاریخ بروز رسانی : 1402-10-23