علائم و درمان بیماری پارکینسون با طب فیزیکی و توانبخشی

بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی پیشرونده است که علت بروز آن، فرسایش و از بین رفتن تدریجی بخشی از سلول های مغزی است که ناقل عصبی دوپامین (پیام رسان شیمیایی) را تولید می کنند. نشانه های بارز این بیماری، از دست دادن کنترل حرکتی مانند کندی حرکت، خشکی مفاصل در حرکت، لرزش و مشکلات تعادل و همچنین برخی از نشانه های غیرحرکتی از جمله یبوست، بدخلقی، خستگی، خواب و مشکلات حافظه می باشد. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی با شما و خانواده ی شما همراه می شود تا به شما در کنترل و مقابله با علائم بیماری پارکینسون کمک کند. همانطور که بیماری شما به مرور زمان تغییر می کند، برنامه ی درمانی شما نیز با توجه به شرایط خاص شما تدوین می شود تا به شما کمک کند که تا جای ممکن مستقل باشید و فعالیت داشته باشید.

در صورتی که فکر میکنید خودتان یا یکی از اعضای خانواده شما به علائم مشابه با پارکینسون مبتلاست، لازم است فورا به پزشک مراجعه کنید یا از شخص مورد نظر بخواهید که پزشک خود را ببیند. شما می توانید به متخصصین ما در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر فرخانی مراجعه کنید. متخصصان ما در انجام درمان های مناسب برای مشکلات حرکتی ناشی از پارکینسون مهارت دارند. ما با بیماران مبتلا به پارکینسون تعامل می کنیم و پس از ارزیابی وضعیت آن ها، با توجه به وضعیت فعلی سلامت آن ها، سوابق پزشکی و، علائمی که دارند و نتایج آزمایشات آن ها، یک برنامه درمانی اختصاصی و برنامه ورزشی مناسب تدوین می کنیم.

بیماری پارکینسون چیست؟

پارکینسون یک اختلال عصبی پیشرونده است که بسیاری از افراد در دنیا به آن مبتلا هستند. پیشرونده به این معناست که این بیماری با گذشت زمان شدیدتر می شود و منظور از عصبی نیز این است که که این بیماری سیستم عصبی بدن انسان (شامل مغز، طناب نخاعی و شاخه های عصبی) را درگیر می کند. بیماری پارکینسون اغلب در سنین میانسالی ایجاد می شود. در حدود 80 درصد از موارد ابتلا به این بیماری در سنین بین 40 تا 70 سالگی است. روند شدت گرفتن بیماری بسیار تدریجی و آهسته اما مداوم است. معمولا افرادی که در سنین پایین تر به این بیماری مبتلا می شوند، یکی از بستگانشان نیز به این بیماری مبتلا بوده یا هست که این موضوع نشان دهنده ی استعداد ژنتیکی زیاد فرد برای ابتلا به پارکینسون است.

علائم بیماری به تدریج ظاهر می شوند و شدت می گیرند. معمولا علائم حرکتی به خاطر تاثیر علائم غیرحرکتی (مانند خستگی، از دست دادن بویایی، افسردگی، یبوست و اختلالات تعرق) شدت بیشتری پیدا می کنند.

علائم بیماری پارکینسون

اصلی ترین نشانه ی بیماری پارکینسون کندی حرکت بیمار است. حرکت دادن بدن با سختی و لرزش دست و عدم توانایی قرارگیری بدن در حالت صحیح (هنگام نشستن و ایستادن) و نداشتن تعادل نیز از علائم دیگر این بیماری هستند. هر چند پارکینسون به عنوان یک بیماری یا اختلال حرکتی شناخته می شود اما ممکن است بیمار، طیف وسیعی از سایر مشکلات مانند یبوست بدخلقی و کسالت، خستگی، اختلالات خواب و اختلالات حافظه داشته باشد. علائم ناشی از پارکینسون را می توان به دو دسته تقسیم کرد : علائم حرکتی (که حرکات بدن بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد) و علائم غیرحرکتی (سایر علائم).

علت بروز پارکینسون چیست؟

بیماری پارکینسون بر اثر از بین رفتن برخی از سلول های مغز ایجاد می شود که در قسمتی از مغز به نام substantia nigra (مغز میانی یا توده ی سیاه مغز) قرار دارند. این نورون ها مسئول ساخت نوع خاصی از ناقل عصبی یا پیام رسان شیمیایی به نام دوپامین هستند. با از بین رفتن این سلول ها، تولید دوپامین کاهش پیدا می کند و این موضوع موجب بروز علائم پارکینسون می شود. علت اصلی بروز این مشکل ناشناخته است. اما مانند بسیاری از بیماری های فرسایشی و پیشرونده، این بیماری نیز احتمالا به ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی مربوط می شود. برخی از عواملی که احتمالا می توانند موثر باشند، عبارتند از: سموم محیطی، آسیب دیدگی فیزیکی، ژنتیک، مصرف برخی داروها، ابتلا به برخی بیماری ها (از جمله تومورها)، سوءتغذیه، نارسایی میتوکندری و کمبود برخی از آنزیم ها در بدن و داشتن استرس و فشار روانی بالا.

تشخیص بیماری پارکینسون

هیچ آزمایش مشخصی برای تشخیص قطعی پارکینسون وجود ندارد. متخصص طب فیزیکی با توجه به سوابق پزشکی شما، شرح حال شما و علائمی که دارید و نتیج معاینه ی فیزیکی و تست واکنش عصبی، بیماری شما را تشخیص می دهد. البته پزشک ممکن است برای اطمینان از این که به بیماری ها و مشکلات دیگری (که علائم مشابهی را ایجاد می کنند) مبتلا نیستید، انجام آزمایش خون را تجویز کند.

عکسبرداری: همچنین ممکن است برای تشخیص برخی اختلالات مغزی، انجام عکسبرداری MRI، اولتراسوند مغزی و اسکن های SPECT و PET تجویز شوند. اما این عکسبرداری ها برای تشخیص پارکینسون کمکی نمی کنند.

گاهی اوقات، تشخیص بیماری پارکینسون زمان زیادی طول می کشد. بنابراین ممکن است پزشک توصیه کند که به صورت منظم به پزشک نورولوژیست با تخصص در بیماری های حرکتی، مراجعه کنید تا او وضعیت شما را تحت نظر داشته باشد و علائم شما را با گذشت زمان ارزیابی کند تا بتواند به درستی، ابتلا به پارکینسون را تشخیص دهد.

روش های درمان پارکینسون

دارو درمانی

• درمان های معمول برای پارکینسون شامل روش هایی برای فعال کردن دوپامین یا از طریق انتقال مواد خام مانند لوودوپا (L-DOPA) و یا با استفاده از تحریک گیرنده های دوپامین (در اصل تقلید از دوپامین) از طریق استفاده از داروی آگونیست دوپامین می شود. یکی دیگر از داروهای مورد استفاده مهارکننده های COMT نام دارند که به تاثیرگذاری بیشتر لوودوپا کمک می کنند. مهارکننده های MAO-B نیز از تحلیل رفتن دوپامین جلوگیری می کنند و بنابراین مقدار کم دوپامین برای مدت زمان بیشتری دوام می آورد.

فیزیوتراپی

• فیزیوتراپی نمی تواند روند پیشروی پارکینسون را متوقف کند و درمان پارکینسون باشداما می تواند به بیمار کمک کند که بسیار بهتر با بیماری خود کنار بیایید و احساس بهتری نسبت به خود داشته باشد. متخصص طب فیزیکی به بیمار کمک می کند که تعادل خود را بهتر حفظ کند و به نحو صحیحی راه برود. براساس نتایج یک تحقیقات، تا 40 درصد از بیماران مبتلا به پارکینسون از یک روش درمانی جایگزین مانند ماساژتراپی، تحریک مغناطیسی مغز، طب سوزنی یا داروهای گیاهی استفاده می کنند. بیمارانی که از داروهای گیاهی یا مکمل ها استفاده می کنند باید حتما به پزشک خود در این مورد اطلاع دهند چرا که برخی از این مکمل ها یا داروهای گیاهی می تواند با داروهای تجویز شده تداخل دارویی داشته باشد.

ماساژ

• ماساژتراپی می تواند تنش عضلانی را در بدن برطرف کند . اما این خدمات درمانی به ندرت توسط بیمه پوشش داده می شود.

ورزش

• انجام ورزش برای حفظ کارایی و عملکرد اعضای بدن بسیار ضروری است. فیزیوتراپی می تواند به بیمار کمک کند که توانایی حرکتی و حجم عضلانی خود را بهبود دهد. فیزیوتراپیست می تواند خشکی و بی حرکتی مفاصل و عضلات را با کمک تمرینات حرکتی، بهبود دهد.

• استفاده از تردمیل، انجام تمرینات مقاومتی و حرکات کششی می تواند مزایای بسیار و تاثیرات چشمگیری بر بیماران مبتلا به پارکینسون داشته باشد. انجام ورزش می تواند به بیمار کمک کند سریع تر راه برود، چابکی عمومی بدن خود را بیشتر کند و قدرت عضلانی خود را بهبود دهد.

هیدروتراپی یا آب درمانی

• هیدروتراپی یک واژه ی یونانی به معنای آب درمانی می باشد. در این روش از تاثیرات آب برای حفظ سلامت و پیشگیری از پیشروی بیشتر بیماری استفاده می شود. از این روش درمانی همچنین برای درمان روماتیسم مفصلیو آرتروز مفصلیو دیگر مشکلات اسکلتی عضلانی و اختلالات مربوز به سیستم عصبی مانند پارکینسون استفاده می شود.

کار درمانی

• در روش کار درمانی، تمامی مشکلات روزمره ی بیمار در حرکت کردن و انجام کارهای مختلف، در نظر گرفته می شود و برای هر یک از آن ها یک راه حل کاربردی ارائه می شود. برای مثال به بیمار کمک می شود و آموزش داده می شود که چگونه به طور مستقل لباس بپوشد و یا خرید انجام دهد.

تحریک مغناطیسی مغز

• تحریک مغناطیسی مغز روشی موثر و ایمن برای درمان بیماری پارکینسون است. روش TMS موجب تحریک مغناطیسی قسمت هایی از مغز و شبکه های عصبی آن می شود که در بیماری پارکینسون دخیل هستند و بدین طریق بهبودی چشمگیری را در بیماران مبتلا به پارکینسون ایجاد می کند. روش TMS یک روش درمان سرپایی است که هیچ نیازی به بستری شدن و اعمال بیهوشی ندارد. بیماران به خوبی می توانند این درمان را تحمل کنند و این روش هیچ عوارض جانبی سیستمیک بر بدن ندارد.

تغذیه و بیماری پارکینسون

رژیم غذایی خود را بهبود دهید و میزان سمومی که به بدنتان وارد میشود را کم کنید:

علت بروز بیماری پارکینسون ناشناخته است اما تصور می شود که سمومی مانند آفت کُش ها در ابتلا به آن می توانند نقش داشته باشند. همچنین سعی کنید سمومی که از طریق الکل و کافئین به بدنتان وارد می شود را نیز در نظر بگیرید و میزان آن را کاهش دهید.

• مقادیر زیادی آنتی اکسیدان مصرف کنید: با مصرف میوه و سبزیجات تازه به بدن خود آنتی اکسیدان برسانید. این مواد همچنین به کاهش التهاب (یکی از تاثیرات پارکینسون بر بدن) و توانایی بدن برای دفع سموم نیز کمک می کند.
• میزان قند خون خود را کنترل کنید.
• کاهش هموسیستئین: مواد مغذی مورد نیاز برای کاهش هموسیستئین شامل اسید فولیک، ویتامین B12 و B6، روی و تری متیل گلیسین (TMG) می شود.
• مصرف امگا 3 را افزایش دهید: غنی ترین منبع امگا3، ماهی هایی مانند سالمون (ماهی آزاد)، شاه ماهی، ساردین، قزل آلا، ماهی کولی هستند و البته می توانید قرص های مکمل امگا3 را نیز مصرف کنید.
• ویتامین D مصرف کنید: این ماده بر اثر واکنش ایجاد شده در پوست در هنگام تابش آفتاب به پوست به دست می آید.
• مصرف منیزیم را افزایش دهید: نقش منیزیم در داشتن خواب خوب، در اینجا بسیار مهم است چرا که بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون دارای اختلالات خواب هستند.

پیشگیری از بروز پارکینسون

تا کنون هیچ راهی برای پیشگیری از بیماری پارکینسون شناخته نشده است. دانشمندان ثابت کرده اند که افرادی که میوه و سبزیجات بیشتر، غذاهای با فیبر بالا و روغن های حاوی امگا3 (یا همان رژیم مدیترانه ای) را می خورند و گوشت قرمز و لبنیات کمتری می خورند تا حدودی در برابر ابتلا به پارکینسون مصونیت دارند.

• تمرینات ورزشی و درمانی بیماران پارکینسون
  تاریخ انتشار : 1396-07-04تاریخ بروز رسانی : 1402-08-03


• علائم و عوارض بیماری پارکینسون
  تاریخ انتشار : 1396-06-25تاریخ بروز رسانی : 1402-08-03


• علائم و روشهای درمان بیماری پارکینسون
  تاریخ انتشار : 1392-06-03تاریخ بروز رسانی : 1402-05-19


• افسردگی در بیماران مبتلا به پارکینسون
  تاریخ انتشار : 1396-07-11تاریخ بروز رسانی : 1402-08-03


• روشهای درمان و علائم بیماری پارکینسون
  تاریخ انتشار : 1396-08-08تاریخ بروز رسانی : 1402-08-03