علت و درمان درد و ضعف رفتن استخوان و ماهیچه ی ساق پا

بسیاری از افراد در دوره ای از زندگی خود از مشکل درد ساق پا رنج برده اند. درد ساق پا ممکن است در هر زمانی رخ دهد: هنگام دویدن برای رسیدن به اتوبوس هنگام رانندگی، هنگام ورزش کردن و یا بعد از آن. درد ساق پا یا shin splints یک اصطلاح کلی و گسترده است که برای هر گونه دردی که در قسمت جلویی پایین پا احساس می شود، به کار می رود. این درد معمولا بر اثر آسیب عضله ی تیبیالیس قدامی و بافت های متصل به آن در قسمت جلوی ساق پا ایجاد می شود. در این حالت، بافت های همبندی که این عضله را به استخوان ساق پا متصل می کنند، دچار آسیب دیدگی و التهاب می شوند.

درد ساق پا معمولا در افرادی ایجاد می شود که نسبتا فعال هستند. این درد معمولا به عنوان دردی شناخته می شود که بر اثر فشار مضاعف به پا یا انجام حرکات تکراری ایجاد شده می شود. درد ساق پا معمولا برای شخص بسیار آزاردهنده و غیرقابل تحمل است اما خوشبختانه روش های درمانی موثری برای رفع این مشکل در دسترس هستند. متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی می توانند به شما کمک کنند و با کنترل و درمان این مشکل آزاردهنده، تغییر بزرگی در کیفیت زندگی شما ایجاد کنند.

علل بروز درد ساق پا

علت بروز درد ساق پا همیشه واضح و مشخص نیست. درد ساق پا معمولا بعد از دویدن یا وارد کردن فشار زیاد به پا به صورت مکرر، ایجاد می شود. متخصصین معتقدند که وارد کردن فشار بیش از حد به پا موجب تورم و التهاب بافت های همبند در اطراف استخوان ساق پا می شود. عوامل مختلفی می توانند احتمال بروز درد ساق پا را افزایش دهند:

• تغییر ناگهانی در سطح فعالیت شما مانند شروع کردن یک برنامه ی ورزشی جدید و یا افزایش ناگهانی سرعت یا مسافت دویدن شما
• دویدن بر روی سطح سخت و ناهموار
• پوشیدن کفش هایی با سایز و فرم نامناسب که به خوبی از پای شما حمایت نمی کند و فشارهای وارد شده به پا را جذب خود می کند.
• داشتن اضافه وزن
• ابتلا به صافی کف پاو یا برعکس، داشتن قوس زیاد کف پا
• گرفتگی عضلات، ضعیف بودن مچ پا، یا گرفتگی (عدم انعطاف پذیری ) تاندون آشیل (تاندونی که عضله ی دوقلو ی ساق را به استخوان پاشنه متصل می کند)

علائم درد ساق پا

درد ساق پا معمولا در ابتدا حالت دردی پراکنده یا مبهم را دارد (درد آن تیز و تیر کشنده نیست). در مراحل ابتدایی این آسیب، ممکن است درد ساق پا تنها در ابتدای جلسه ی تمرینی و در هنگام گرم کردن حس شود. اما با شدیدتر شدن و پیشروی آسیب، ممکن است بیمار در حین تمرین نیز درد ساق پا را احساس کند و این درد با ادامه ی فعالیت ورزشی شدیدتر شود و عملکرد ورزشکار را تحت تاثیر قرار دهد. با وارد کردن فشار مضاعف به ساق پا و شدت گرفتن بیشتر آسیب، درد پا ممکن است تا حدی شدید شود که ورزشکار مجبور شود تمرین خود را به کلی متوقف کند.

برخی از افرادی که به کلینیک ما مراجعه می کنند، درد شدیدی در قسمت بالای ساق پای خود دارند که در هنگام انجام فعالیت هایی مانند راه رفتن، شدیدتر می شود. درد ساق پا معمولا در قسمت خارجی ساق پا و در واقع در قسمت بیرونی کنار استخوان ساق پا احساس می شود. ناحیه ای که درد مشخصا در آن احساس می شود حدود 4 الی 6 اینچ (10 تا 15 سانتی متر) است. این درد معمولا در آغاز جلسه تمرینی احساس می شود، سپس در طول جلسه تمرینی تسکین پیدا می کند و مجدداً در انتهای تمرین باز می گردد.

درد ساق پا معمولا در ابتدا خفیف است و شخص را از انجام فعالیت هایی مثل راه رفتن یا انجام ورزش باز نمی دارد. اما این درد با گذشت زمان شدیدتر می شود تا جایی که شخص مجبور می شود فعالیت های خود مانند راه رفتن یا تمرینات ورزشی را متوقف کند.

تشخیص درد ساق پا

فیزیوتراپیست شما قبل از این که تشخیص خود را قطعی کند، برخی معاینات بالینی استاندارد و ساختاری را انجام می دهد. او به طور کامل به شرح حال شما گوش می دهد و با پرسیدن سوالاتی از شما سعی می کند سبک زندگی شما و همچنین سوابق پزشکی شما را بررسی کند و سپس معاینات دقیق تری روی ساق و ران پا و استخوان تیبیا انجام می دهد. فیزیوتراپیست، حالت پاهای شما در هنگام ایستادن و راه رفتن را بررسی می کند تا به علل احتمالی درد ساق پا پی ببرد. در برخی از بیماران بهتر است برای بررسی وجود احتمالی شکستگی های فشاری در استخوان درشت نی یا آسیب های دیگر از ساق پا، تصاویر اشعه ایکس یا اسکن MRI یا اسکن استخوانی تهیه شود. داشتن تشخیصی صحیح و قطعی، به فیزیوتراپیست شما کمک میکند که به نحوی ایمن و کاملا موثر ، شما را در کمترین زمان ممکن به سطح فعالیت قبلی باز گرداند.

درمان درد ساق پا

متخصص طب فیزیکی طب فیزیکی در ابتدا روش استراحت نسبی یا استراحت فعال را برای شما توصیه می کند، به این معنا که شما همچنان به فعالیت ادامه دهید اما بر پای آسیب دیده خود فشار وارد نکنید و آسیب خود را شدیدتر نکنید. البته ما گاهی اوقات برای برخی از بیماران، استراحت کامل را توصیه می کنیم و این در صورتی است که آسیب بیمار بسیار شدید و ریسک بدتر شدن آن بسیار بالا باشد.

روش های مختلفی برای درمان درد ساق پا (shin splints) وحود دارد. درمان های اولیه با هدف کاهش درد، التهاب و رفع اسپاسم عضلانی انجام می شود. در بیمارانی که بیش از بروز آسیب، فعالیت زیادی داشته اند و با بروز آسیب دیدگی، به درد عضلات و تاندون ها دچار شده اند، به کارگیری روش های درمان غیرجراحی و قدیمی در درمان آسیب و تسریع روند بهبودی بسیار موثر و نتیجه بخش هستند.

سرمادرمانی و گرمادرمانی، الکتروتراپی، اولتراسوند، انجام حرکات کششی، به کارگیری تکنیک های آزادسازی عضلات و انجام ماساژتراپی، از جمله بهترین و موثرترین روش های درمانی برای درمان درد ساق پا ناشی از فشار به تیبیال داخلی است.

درمان های متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی

سرمادرمانی و گرمادرمانی (کمپرس سرد و گرم)

دارودرمانی: در صورت نیاز داروهای مسکن و ضد التهاب برای بیمار تجویز می شود.

برنامه ورزشی: یک برنامه ورزشی اختصاصی برای کشش عضلات و تاندون ها، موجب بهبودی تعادل و قدرت عضلانی می شود.

ماساژ عمقی بافت های نرم:راهی ساده برای پیشگیری از بروز درد بیشتر و تورم است. انجام ماساژتراپی تنها برای بهبودی درد ساق پا مفید نیست بلکه درد کل پا را تسکین میدهد. بعد از آسیب دیدگی های عضلانی و تاندونی (پارگی تارهای عضلانی و کشیدگی تاندون ها) در جای زخم ایجاد شده در بافت عضله یا تاندون، بافت فیبروزی اضافه ای تشکیل می شود که در صورت عدم داشتن تحرک کافی، این بافت موجب چسبندگی و احساس خشکی و بی حرکتی مفصل و عضلات می شود. انجام ماساژتراپی این بافت های فیبروزی را آزاد کرده و چسبندگی بافت ها و خشکی مفصل را برطرف می کند.

کفش و کفی طبی: پوشیدن کفش مناسب و مخصوص برای فعالیت و ورزشی که انجام می دهید، بخش مهمی از برنامه ی درمان درد ساق پا است. همچنین در صورتی که صافی کف پا دارید یا مستعد آن هستید می توانید کفی های مخصوص صافی کف پا را خریداری کنید و در کفش خود قرار دهید. شواهد زیادی نشان می دهند که استفاده از کفی های طبی مخصوص که فشار وارد شده به پا را به خوبی جذب می کنند، تاثیر بسزایی در کاهش درد ساق پا دارد.

بریس: پوشیدن جوراب های فشاری و یا استفاده از بانداژ فشاری یکی دیگر از راه های کاهش التهاب و تورم در اطراف عضلات یا استخوان های آسیب دیده است.

اولتراسوند و تحریک مغناطیسی (EMS): در این روش، امواج اولتراسوند و امواج میدان مغناطیسی توسط دستگا ه های مخصوصی به آرامی به ناحیه آسیب دیده اعمال می شوند و موجب افزایش جریان خون در بافت های عمقی و تسریع روند بهبودی می شوند.

لیزرتراپی: لیزرتراپی یک روش موثر برای کاهش درد و التهاب در عضلات و تاندون ها است. با کاهش میزان التهاب ، میزان درد نیز کمتر می شود و حساسیت به لمس در بیمار از بین می رود و در نتیجه درمان های فعال دیگر نیز موثرتر خواهند بود.

PRP : تزریق PRP ( پی آر پی ) موجب تحریک بافت های داخلی برای بازسازی می شود و بدین ترتیب درد بیمار را کاهش داده و به روند بهبودی او سرعت می بخشد. در این روش بخشی از خون بیمار که حاوی پلاسمای غنی از پلاکت است، در محل آسیب دیدگی تزریق می شود.

مگنت تراپی: مگنت تراپی در درمان آسیب های ورزشی مانند درد ساق پا (shin splints) بسیار موثر است. مگنت تراپی با افزایش جریان خون در ناحیه آسیب دیده موجب تسریع روند بهبودی می شود.

درمان دستی: هر گونه بافت فیبروزی اضافه و چسبندگی بین بافتی که در ناحیه ی دورسی فلکسور یا نواحی مرتبط ایجاد شده است باید برطرف شود و پیوندهای فیبروزی اضافه شکسته شوند تا ناحیه ساق پا و عضلات اطراف آن بتوانند به سطح کارایی و عملکرد قبلی خود باز گردند. در صورتی که میزان اسپاسم و چسبندگی شدید باشد متخصص درمان های دستیمی تواند با انجام تکنیک های درمان دستی (ART ، Groston، جااندازی و حرکت بافت های نرم سطحی و ماساژ بافت های عمقی) این اسپاسم و چسبندگی را برطرف کند.

تیپینگ (Taping): انجام تیپینگ (چسباندن چسب های مخصوص ورزشی روی عضلات) برای اغلب بیماران مبتلا به درد ساق پا مفید است. این تکنیک موجب کشیدن عضلات به سمت استخوان ساق شده و بدین ترتیب باعث پشتیبانی بیشتر از عضلات ساق پا می شود و میزان فشار و کشش وارد شده به قسمت های دردناک ساق پا را کاهش داده و در نتیجه عضلات و بافت های نرم فرصت کافی برای بهبودی پیدا می کنند.

---

نظرات کاربران درباره این مطلب :حجت اله سبزه زاری [ 1402-06-20 ]
باسلام مردی۵۷ساله هستم که در کودکی دچارفلج اطفال شده ام با پیگیری خانواده درآن زمان بهبودی نسبی حاصل شد بطوری که به خدمت سربازی رفته وبعدامشغول به کارشده والان بازنشسته هستم الان ازناحیه زانو معضلات کمر وساق پایه شدت رنج می برم بطوری که به سختی وباکمک دست ازپله بالا پایین می شوم .هنگام راه رفتن مرتبا باید مراقب پنجه پاباشم که به چیزی برخوردنکنه وگرنه پاهایم قدرت نگهداری نداردوبه زمین می افتند لطفاً راهنمایی وهمجنی ازناحیه پهلووعضلات باسن به شدت در دارم لطفاً راهنمایی بفرمایید که چه باید بکنم

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :