علت گرفتگی و اسپاسم عضلانی چیست و چگونه درمان می شود؟

اسپاسم یا گرفتگی عضلات ، انقباض ناخواسته ماهیچه یاعضله است که معمولا دردناک می باشد و انواع مختلفی دارد. بعضی از این اسپاسم هارا می توان با مصرف دارو، رژیم غذایی یا ماساژدرمان کرد.

گرفتگی عضلات گردن و کمر

درحالت عادی، انقباض ارادی عضلات برای انجام کاریا تمرین ورزشی اتفاق می افتد. ولی انقباضی که طی اسپاسمرخ می دهد غیرارادی است و مغز پیغام هایی را برای انقباض می فرستد که بدن نمی خواهد. انقباض می تواند چند لحظه، چند دقیقه یا چند ساعت به طول بیانجامد. مشکلی معروف به “ران پای سوارکار” وجود دارد که درحقیقت انقباض ماهیچه ی پا است. مردم اغلب درواکنش به دردگرفتگی ران پا، دیگرماهیچه هارا هم منقبض می کنند که متاسفانه باعث طولانی ترشدن اسپاسم می شود.

علل گرفتگی عضلات

• کشیدگی عضلات در اثر حرکات ناگهانی بدن
• انجام تمرین شدید یا بیش از حد ورزشی. اغلب بعد از دوی ماراتن، ورزشکاران دراثراز دست دادن املاح بدن، دچارگرفتگی دردناک عضلات می شوند.
• آسیب عضلات دراثرنوع تروما و حادثه. دریافت پیغام های نادرست از مغز توسط ماهیچه های آسیب دیده باعث اسپاسم می شود.
• کم آبی بدن

اسپاسم به انقباض غیرارادی دردناک یک یا گروهی ازعضله گفته می شود:

1. بیماری هایی مثل فلج مغزی، ام اس (MS) و سیروز کبدی
2. آسیب اعصاب یا نخاع
3. سوءتغذیه و کمبود املاح دربدن. از دست دادن کلسیم و منیزیم منجربه اسپاسم ماهیچه ای می شود. اگرگرفتگی متناوب باشد، فرد باید مکمل این املاح را تحت نظر پزشک مصرف کند.
4. تهوع و استفراغ بیش از حد هم می تواند باعث اسپاسم ماهیچه ای شود.
5. قرارگرفتن درمعرض موادشیمیایی خاص مثل آفت کش ها و حشره کش ها و مسمومیت با سرب ممکن است سبب اسپاسم ماهیچه ای شود.
6. آلودگی با سمومی مانند استریکنین می تواند عامل ایجاد اسپاسم عضله باشد.
7. یکی از علل مهم بروز اسپاسم، کاهش اکسیژن است. درصورتی که اکسیژن محیطی که فرد درآن قرارگرفته کم باشد، ممکن است فرد دچاراسپاسم شود که دراین حالت قرارگرفتن دریک محیط پراز اکسیژن و تنفس عمیق می تواند موثرباشد.
8. خستگی جسمی شدید و ادامه فعالیت با وجود خستگی مفرط به عنوان علل انقباض عضلات است که دراین حالت استراحت، نقش موثری دربهبود اسپاسم عضلات دارد.
9. بیماران دیالیزی و افرادی که الکل مصرف می کنند نیز درمعرض اسپاسم ساق پا هستند.
10. نوع دیگری از اسپاسم ماهیچه ای، گرفتگی عضلات شکم دراثرآنفلوآنزای معده و یا سندرم روده تحریک پذیراست.

اگرگرفتگی عضلات پی درپی اتفاق بیفتد، باید به پزشک مراجعه نمود تا علت آنرا پیدا کند ودرمان لازم را تجویز نماید.

کودکانی که قولنج دارند هم از اسپاسم شکم رنج می برند که با گریه زیاد همراه است. این اسپاسم به خاطرواکنش نارس مغز به عمل گوارش است. به همین دلیل، قولنج بچه ها با افزایش سن بهبود می یابد. آنژین نوع دیگری از اسپاسم است و زمانی که قلب خون کافی نداشته باشد رخ می دهد و مربوط به تصلب شرایین یا سختی سرخرگ ها است. علل آنژین معمولاگرفتگی دردناک درناحیه سینه، گاهی گردن وکتفها و فک است.درمان این گرفتگی عموما بادرمان علل بیماری قلبی و درمان طبی آنژین صورت می گیرد.

انواع اسپاسم

اسپاسم عضلات به دو نوع کلی و جزئی تقسیم می شود:

1. اسپاسم کلی، تمام عضلات را دربرمی گیرد و شایع ترین علت آن کاهش آب بدن است که با نوشیدن آب و مایعات زیاد برطرف می شود.
2. اسپاسم جزیی، قسمتی از بدن مثل کمر یا گردنرا درگیرمی کند و فروان ترین علت آن، انجام حرکت ناگهانی دراین قسمت ها است.

بیشترین نقاطی که دچاراسپاسم می شوند:

• گرفتگی کمر و گردن بیشتراز سایر نقاط بدن دچارگرفتگی عضلات می شوند.
• اسپاسم کمربه علت حرکت ناگهانی عضلات کمر، انجام ورزش های سنگین و بد نشستن و ایستادن به مدت طولانی اتفاق می افتد.
• وجود برخی بیماریها، کاهش املاح بدن، بارداری و عادت ماهانه درزنان از علل دیگراسپاسم عضلات کمرهستند.

علل اسپاسم گردن

علل اسپاسم گردن نیز حرکات ناگهانی گردن و قرارگرفتن نامناسب سرروی بالش است که دراین موارد استفاده از برخی داروهای ضد التهاب سبب کاهش درد می شود.

اسپاسم درعضلات ساق پا

همچنین اسپاسم درعضلات ساق پا نیز اتفاق می افتد. این اسپاسم معمولا عضلات کوچکروی پارا گرفتارمی کند، به طورمثال درشرایطی که زانو نیمه خمیده است و آنرا ناگهان صاف می کنیم، انقباض درعضلهایجاد می شود.

افرادی که به طورمتناوب و ناگهانی دچارگرفتگی عضله درنواحی معده، شانه، گردن و قفسه سینه می شوند، باید آنرا جدی بگیرند، زیرا اسپاسم دراین نقاط می تواند علامتی از آنفارکتوس قلبی باشد

بهبود گرفتگی عضلات کمر

مهمترین اقدام برای بهبود گرفتگی عضلات کمر، استراحت و انجام تمرینات کششی پس از بهبودی نسبی است. استفاده از داروهای ضد التهاب و دربرخی از موارد برخی پمادها همانند پمادهای نعناع دارمی تواند نقش بسزایی در کاهش درد ناشی ازگرفتگی عضلات داشته باشد. مالیدن پماد روی موضع سبب گرم شدن و انبساط عضلات و افزایش جریان خون می شود و اسپاسم را بهبود می بخشد. استفاده از سرما و گرمای متناوب می تواند کمک زیادی به بهبود گرفتگی عضلات کند. سرما موجب انقباض عضلات و گرما موجب گشادی بیش از حد عروق می شود، جریان خونرا افزایش می دهد وگرفتگی عضلات را بهبود می بخشد. بنابراین استفاده از کیسه یخ و کیسه آب گرم می تواند دراین زمینه نقش موثری داشته باشد. ماساژ دادن نیز درصورتی که درست و اصولی انجام گیرد سبب افزایش فشارخون و انبساط عضلات می شود و درکاهش درد و بهبودی بسیارموثراست. استراحت، ماساژ، کشش عضلات و تمرینات کششی می تواند درمانهای مناسبی برای گرفتگی عضلات ساق پا باشند. افرادی که به طورمکرردچاراسپاسم عضلات پا می شوند، می توانند 10 تا 15 دقیقه مچ پای خودرا درآب گرم قراردهند تا درد کاهش یابد.

---

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• انجام حرکات اصلاحی برای توانبخشی دردهای عضلانی
  تاریخ انتشار : 1392-04-28تاریخ بروز رسانی : 1403-01-19


• راهکارهای پیشگیری و بهبود دردهای اسکلتی و عضلانی
  تاریخ انتشار : 1396-05-16تاریخ بروز رسانی : 1402-08-21


• تقویت عضلات و افزایش انعطاف پذیری
  تاریخ انتشار : 1392-04-05تاریخ بروز رسانی : 1402-10-18


• برخی از علائم و درمان های اسپاسم و گرفتگی عضلات پا
  تاریخ انتشار : 1395-10-23تاریخ بروز رسانی : 1403-02-15


• گرفتگی ناگهانی عضلات هنگام پیاده روی
  تاریخ انتشار : 1392-05-10تاریخ بروز رسانی : 1402-05-19

نظرات کاربران درباره این مطلب :فرهاد بانوئی [ 1400-02-22 ]
سلام من ۳ ساله که ماهیچه دوقلو پام گرفته و بازهم نمیشود. معمولا درد نمیگیرد ولی در حرکت مچ پا مشکل دارم چیکار کنم؟

سارافریسات [ 1399-11-10 ]
سلام ووقت بخیر.پسرم11سالشه نزدیک یکهفتس شب که میشه خصوصاوقت خواب عضلات ورک پاهاش وانگشتاش و همچنین دست میگیره خیلی دردناک بعضی وقتاازیکساعت هم میگذره ماساژمیدم افاقه ندارن.خواهش میکنم راهنمایی کنیدکجامراجعه کنم.ممنون

صدیقه فلاحی [ 1399-07-13 ]
سلام دختر ده ساله ای دارم که مرتب عضلا ت دست و پاش می گیره و در ضمن وزن دخترم 25 کیلو و است که از نه سالگی شروع شده و الان شدت پیدا کرده نمی دونم به کدام متخصص مراجعه کنم در ضمن ما ساکن بندرعباس هستیم

سید فرشید رحمتی [ 1395-04-07 ]
سلام. لطفا ادرس مطب وشماره تلفن در سایت بزارید تا بشه حضوری برای درمان خدمت برسیم

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :