آیا آرتروز زانو درمان قطعی دارد؟

مفصل زانو از سه استخوان اصلی به نام های استخوان ران ، درشت نی ( ساق پا ) و کاسه زانو (استخوان کشکک) تشکیل شده است. انتهای این استخوان ها با لایه های ضخیم غضروف پوشانده شده است. غضروف یک لایه ضخیم و شبیه اسفنج است که مفصل را پوشانده و فضای بین استخوان ها را نرم و صیقلی می کند و به این ترتیب امکان حرکت نرم و بدون درد آن را فراهم می نماید. علاوه بر این غضروف عملکرد مؤثر در راستای جذب شوک و ضربه های احتمالی وارد شده به مفصل دارد و در نتیجه این اطمینان را فراهم می کند که فشارهای احتمالی وارد شده به استخوان ها در طول فعالیت های روز بطور یکنواخت در تمام مفصل پخش شود. درد آرتروز در زانوها زمانی ایجاد می شود که غضروف نازک شده و دچار فرسایش شود و به این ترتیب استخوان دچار برآمدگی می شود که در اصطلاح به این برآمدگی خار استخوان می گویند. این مشکل باعث می شود، هنگام تماس استخوان ها با یکدیگر درد زانو، التهاب و خشکی زانو ایجاد شود.

علائم و شدت بیماری آرتروز

شدت بیماری آرتروز در افراد مختلف متفاوت است، گاهی شدت بیماری ملایم است و علائم ساییدگی زانو خفیف بوده یا هیچ علامتی همراه نیست؛ اما در موارد پیشرفته‌ی آرتروز زانو، غضروف تا حدی فرسایش می‌یابد که استخوان‌ها روی یکدیگر ساییده می‌شوند و در نتیجه استخوان‌ها آسیب می‌بینند و بیمار متحمل درد شدید به علت آرتروز زانو می‌شود. اگرچه استئوآرتریت گونه‌ی غیرالتهابی آرتروز به شمار می‌رود، با این وجود با اندکی التهاب همراه است. البته شدت آن قابل مقایسه با التهاب ناشی از گونه‌های التهابی آرتروزهایی مانند آرتریت روماتوئید نیست؛ چون آرتروز زانو عموماً بین افراد مسن و میانسال‌ شایع است و به مرور زمان تشدید می‌شود، به عنوان یک بیماری « فرسایشی» در نظر گرفته می‌شد.

آرتروز چیست و چه بخشهایی از بدن را درگیر میكند؟

آرتروزیا استئوآرتریت شایعترین بیماری از دسته التهاب مفاصل است.در این بیماری غضروف مفصل صدمه دیده و كمكم از بین میرود.آرتروز ممكن است هر مفصلی را درگیر كند اما مفاصل بزرگ كه وزن بدن را تحمل میكنند مثل مفاصل زانو و ران و ستون فقرات بیشتر در معرض ابتلا هستند

اصلی ترین علائم این بیماری چیست؟

آرتروز علایم زیادی دارد ولی 3 علامت آن شایعتر و مشخصتر هستند؛اولی خشكی پس از استراحت است،به این معنی كه گاهی اوقات وقتی مفصل بهمدت طولانی بیحركت مانده باشد و بخواهد فعالیت كند درد خواهد داشت.شاید دیده باشید كه بیماران مبتلا به آرتروز زانو صبحها كه از خواب بیدار میشوند به سختی راه میروند اما بعد از مدتی كمكم راه رفتنشان به حالت عادی بازمیگردد.خشكی مفاصل بعد از یك دوره طولانی عدم فعالیت بسیار شایع است ولی به ندرت بیشتر از نیم ساعت طول میكشد.دومین علامت كاهش انطاف پذیری است؛بههمین دلیل بیماران مبتلا به آرتروز نمیتوانند به راحتی مفاصل خود را خم و راست كنند و برای علامت بعدی هم میتوان به درد در مفصل اشاره كرد.توصیه میشود كسانی كه بیشتر از دو هفته چنین علایمی را در مفاصل خود دارند حتما به پزشك مراجعه كنند.

آرتروز زانو چه علتی دارد؟

آسیب دیدگی زانو از رایج ترین علت ساییدگی زانو است؛ اما موارد دیگری هم مانند بیماری آرتروز زانو باعث از بین رفتن و ناراحتی مفصل می شود. علل شایع زانو درد در افراد جوان تر عبارتند از استفاده بیش از حد از زانو و آسیب دیدگی. همچنین زانو درد می تواند ناشی از عفونت (به عنوان مثال استئومیلیت، بورسیت سپتیک) و بیماری هایی خاص باشد.

• افزایش سن
• چاقی
• استعداد ژنتیکی
• آسیب دیدن مفصل زانو
• ورزش نکردن/ سبک زندگی بی‌تحرک
• ضعف عضلانی. عضله‌های چهارسر ضعیف (عضله‌های کشاله ران که به زانو متصل می‌شوند.)
• استفاده بیش از اندازه طولانی مدت/ تحمیل کردن وزن فراوان بر زانو (انجام مکرر حرکت‌هایی چون سر پا نشستن، زانو زدن همراه با بلند کردن اشیاء سنگین یا فعالیت‌های پربرخوردی مانند دویدن سریع یا آهسته)
• انحراف پا
• کفش نامناسب (پاشنه بلند)

علائم آرتروز زانو

شایع ترین و اصلی ترین نشانه ها و علائم آرتروز زانو به قرار زیر هستند:

• درد (خصوصاً در هنگام حرکت دادن زانو، زانو درد در پایان روز بدتر است و با استراحت کردن بهتر می شود).
• خشکی و بی حرکتی زانو (خصوصاً بعد از استراحت دادن زانو، خشکی زانو پس از استراحت زانو، بعد از دقایقی با حرکت دادن زانو بهتر می شود).
• صدا دادن زانو (احساس شنیدن صدای تق تق یا صدای قیژ قیژ از درون زانو)
• بزرگ شدن مفصل زانو بر اثر زائده های استخوانی ایجاد شده است.
• ورم زانو (که بر اثر تجمع مایع مفصلی اضافی ایجاد می شود).

سایر علائم آرتروز زانو که کمتر شایع هستند عبارتند از:

• خالی کردن زانو که به علت ضعف ساق پا عضلانی و عدم ثبات مفصل زانو می تواند باشد.
• محدودیت حرکتی زانو: شخص به خوبی نمیتواند آزادانه زانوی خود را حرکت دهد.
• زانو در اکثر مواقع حالت خم شده به خود می گیرد.
• عضلات اطراف زانو ضعیف شده و تحلیل می روند.

در موارد شدید آرتروز زانو بیمار حتی ممکن است از شدت درد، نیمه شب از خواب بیدار شود. درد زانو ممکن است دوره ای باشد، یعنی برای مدتی علائم آرتروز زانو کم باشد و مدتی نیز درد داشته باشد. این حالت گاهی ممکن است به خاطر سطح فعالیت بدنی شما باشد و گاهی نیز بی هیچ علتی رخ می دهد. برخی افراد بیان می کنند که تغییر آب و هوا (خصوصاً هوای مرطوب و نواحی کم فشار) درد زانوی آن ا را بدتر می کند. این حالت ممکن است به این دلیل باشد که ریشه های عصبی در کپسول مفصلی به تغییر فشار جوی حساس هستند.

انواع آرتروز زانو

انواع آرتروز زانو که افراد مختلف با آنها مواجه می‌شوند، شامل موارد زیر هستند:

استئو آرتریت

• این نوع از آرتروز بیشتر از سایر موارد دیده می‌شود و آرتروز فرسایشی به شمار می‌آید. با وجود اینکه احتمال دیده شدن آن در افراد بالای 50 سال بیشتر است؛ اما در افراد جوانتر نیز احتمال مبتلا شدن وجود دارد. در این حالت غضروف مفصل زانو به تدریج از بین می‌رود و با از بین رفتن غضروف، فضای میان زانوها که برای عدم ایجاد سایش است، کاهش می‌یابد. در نتیجه استخوان دو طرف زانو به هم ساییده می‌شود و درد ایجاد می‌کند.

آرتریت روماتوئید

• آرتریت روماتوئید نوعی آرتروز است که مفصل زانو را درگیر می‌کند. این بیماری به صورت متقارن عمل می‌کند یعنی مفاصل مشابه در دو سمت بدن را درگیر می‌کند. در این حالت غشای سینویال در زانو به تدریج ملتهب شده و موجب ایجاد درد در مفصل زانو می‌شود. همچنین سیستم ایمنی بدن به بافت‌های عادی مانند غضروف‌ها و … آسیب وارد می‌کند و باعث نرم شدن استخوان می‌شود.

آرتریت پس از آسیب دیدگی

• این نوع آرتروز زانو پس از آسیب دیدن زانو رخ می‌دهد. به عنوان مثال ایجاد شکستگی در پا ( شکستگی استخوان ) می‌تواند به مفصل زانو آسیب برساند و پس از سال‌ها موجب آرتروز زانو شود.

چه افرادی مستعد ابتلا به آرتروز زانو هستند؟

عواملی که می توانند سبب آرتروز زودرس در مفصل زانو شوند شامل:

عوامل تغییر پذیر modifiable

1. ضعف عضلات اطراف زانو
2. فعالیتهای ناصحیح در مفصل زانو
3. شرایط شغلی و حرکت های تکرار شونده
4. اختلالات مفصلی در زانو
5. بیماریهای روماتیسمی در مفصل زانو
6. آسیب های قبلی در مفصل زانو

عوامل تغییر ناپذیر non-modifiable

1. جنسیت که در خانم‌ها نسبت به آقایان بیشتر دیده می شود.
2. سن
3. نژاد و ژنتیک

علائم آرتروز زانو در زنان

• درد خفیف یا متوسط زانو
• احساس خشکی در مفاصل زانو
• پرانتزی شدن زانو
• تورم زانو
• احساس سفتی در زانو
• تورم و التهاب موضعی در زانو
• محدود شدن دامنه حرکتی زانو
• آب آوردن زانو

درد آرتروز با انجام فعالیت هایی که به زانو فشار وارد می کنند افزایش پیدا می کند. همچنین خشکی و بی تحرکی مفصل زانو نیز بعد از نشستن طولانی، بدتر می شود. در مراحل پیشرفته تر بیماری، ممکن است درد ناشی از آرتروز دائمی شود.

تشخیص آرتروز زانو

هنگام ویزیت، پزشکتان با شما درباره‌ی علائم و سوابق پزشکیتان صحبت خواهد کرد، معاینه‌ی جسمانی انجام خواهد داد و احتمالاً دستور انجام آزمایشات تشخیصی، نظیر عکسبرداری با اشعه‌‌ی ایکس یا آزمایشات خونی خواهد داد.

معاینه‌ی جسمانی

هنگام معاینه‌ی جسمانی پزشکتان موارد زیر را بررسی می‌کند:

• تورم، داغی یا قرمزی مفصل
• التهاب زانو
• محدوده حرکت غیرفعال (نیاز به کمک) و حرکت فعال (خودمحور)
• بی‌ثباتی مفصل
• صدای مفاصل هنگام حرکت (احساس ساییدگی درون مفصل)
• درد هنگام قرار دادن وزن بدن روی زانو
• مشکل هنگام قدم زدن (نحوه‌ی راه رفتن)
• هر نشانه‌ی جراحتی در عضلات، تاندون‌ها و رباط‌های اطراف زانو
• درگیر شدن باقی مفاصل (نشانه‌ی آرتروز رماتیسمی)

تست‌های تصویری

• عکسبرداری با اشعه‌ی ایکس. این تست‌ها، عکس‌های جزء به جزء از تراکم ساختارهایی مانند استخوان می‌گیرد. آنها می‌توانند به تشخیص اشکال مختلف آرتروز کمک کنند. عکسبرداری از زانوی مبتلا به آرتروز شاید تنگ شدن فضای مفصل، تغییرات استخوان و نوع خارهای استخوانی را نشان دهد.(استئوفیتیس)
• تست‌های دیگر. به طور معمول، یک اسکن تصویری رزونانس مغناطیسی (MRI)، اسکن با عکسبرداری با اشعه‌ی مجهول (CT) و یک اسکن استخوانی ممکن است نیاز باشد تا شرایط استخوان و بافت‌های نرم زانو را مشخص کند.

آیا آرتروز زانو درمان قطعی دارد؟

درمان قطعی برای آرتروز وجود ندارد؛ اما می توان با روش های درمانی هم از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد و هم اینکه درد های ناشی از این عارضه را به حداقل برسانید. درمان آرتروز با هدف کلی تخفیف علائم مزاحم و بهبود شرایط مکانیکی انجام می شود.

روش‌های اصلی درمان آرتروز زانو به شرح زیر هستند:

تزریق ژل

• در این روش، یک مایع ژله مانند که اسید هیالورونیک نامیده می شود به مفصل زانو تزریق می گردد. اسید هیالورونیک یک ماده طبیعی است که در مایع سینوویال دور مفاصل یافت می شود. این ماده به عنوان یک روان کننده عمل می کند و باعث می شود که استخوان ها روی یکدیگر به آرامی حرکت کنند و به عنوان یک ضربه گیر برای بارهای وارد شونده بر مفصل عمل می کند. در افراد مبتلا به آرتروز زانو غلظت اسید هیالورونیک کمتر از حد نرمال است. نظریه این است که اضافه کردن اسید هیالورونیک به مفصل مبتلا به آرتریت باعث تسهیل حرکت و کاهش درد می شود. این روش ساده است. اسید هیالورونیک مستقیماً به حفره دور مفصل زانو تزریق می شود. در طول این روش، در صورتی که التهاب در زانوی شما به وجود بیاید، پزشک قبل از تزریق اسید هیالورنیک مایع های اضافی را خارج می سازد. یک دوره درمان زانو درد معمولی شامل یک تزریق در هر هفته به مدت سه تا پنج هفته است. تزریقات روان کننده مفصل بیشتر برای افرادی که از آرتریت خفیف تا متوسط رنج می برند، کارایی دارد.

ازون تراپی (ازن درمانی)

• ازون تراپی یکی از قوی‌ترین روش‌های موجود برای رفع زانو درد در بین همه درمان‌های شناخته شده امروزی است. استفاده از روش اوزون تراپی می‌تواند تاثیرات سودمندی بر بهبود آرتروز زانو داشته باشد. اوزون درمانی آرتروز زانو در حقیقت مولکول اکسیژن سه اتمی است. با توجه به اینکه این گاز آبی رنگ است، هر دو مایع ازون و گاز ازن به شدت آبی رنگ هستند. ازون تراپی مفصل زانو یک روش تزریق ساده است که می‌تواند آرتروز زانو را درسطح ملایم تا متوسط به طور قابل توجه درمان نماید.

تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت (PRP)

• یکی از روش‌های دیگری که می‌تواند به درمان آرتروز زانو کمک کند تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت است. انجام این کار نیازمند تهیه یک نمونه از خون فرد و پردازش آن برای ایجاد مایعی است که سطح بالاتری از پلاکت‌ها در مقایسه با حالت عادی در آن وجود دارد. در ادامه پزشک این مایع را به ناحیه آسیب دیده تزریق می‌کند. پلاکت‌های خون حاوی مواد شیمیایی طبیعی هستند که می‌تواند به درمان و بهبود آسیب‌های وارد شده به بیمار کمک کند. بیش از یک دهه است که پزشکان از تزریق PRP برای درمان سایر مشکلات همچون آسیب‌های وارد شده به تاندون بهره می‌گیرند.

اولتراسوندتراپی

• عوامل متعددی مانند آرتروز زانو، التهاب تاندون، بورسیت، از بین رفتن غضروف یا اختلالات بافت‌های همبند و آسیب‌دیدگی‌های زانو می‌توانند باعث ایجاد درد در زانو شوند. اولتراسوند تراپی یک روش درمانی فیزیکی است که توسط پزشک کمک به کاهش یا از بین بردن درد زانو به کار برده می‌شود. در این روش از امواج صوتی است برای ایجاد گرمای عمیق در بافت زانوی آسیب دیده و تحریک فرایند بهبودی استفاده می‌شود. اولتراسوند تراپی همچنین می‌تواند برای دست‌یابی به فونوفورسیس مورد استفاده قرار می‌گیرد. این یک عمل غیرتهاجمی است که همراه با تجویز دارو برای بافت‌های زیرپوستی انجام می‌شود و برای بیمارانی که تمایلی به انجام درمان‌های تزریقی ندارند عالی است. با این روش نیروی انرژی التراسونیک داروها را از طریق پوست وارد بافت می‌کند. کورتیزون که برای کاهش تورم و التهاب به کار برده می‌شود یکی از موادی است که توسط این روش به بدن وارد می‌شود.

تزریق استروئید

• تزریق استروئید می‌تواند به تسکین موقت درد و کاهش ورم زانو ایجاد شده کمک کند. کورتیکواستروئید یک شکل مصنوعی از کورتیزون می‌باشد که یکی از هورمون‌های طبیعی بدن می باشد. هنگامی که این ماده با دوز بالا به زانو تزریق می‌شود، می‌تواند تأثیر ضد التهاب قوی داشته و به سرعت درد بیمار را کاهش دهد. تزریق استروئید برای آرتروز زانو باید فقط به عنوان یک درمان کوتاه مدت مورد استفاده قرار گیرد؛ چراکه مدت زمان تأثیرگذاری این تزریق در بین افراد مختلف متفاوت است و تزریق‌های متوالی می‌تواند باعث وارد شدن آسیب به غضروف و بافت پیوندی شود.

فیزیوتراپی و ورزش

متخصص فیزیوتراپی می‌تواند به شما در ایجاد یک برنامه حرکات ورزشی و تمرین شخصی که نقش تقویت کننده برای عضلات اطراف مفصل داشته کمک کند و به این ترتیب دامنه حرکتی مفاصل را افزایش داده و درد ناشی از آرتروز را به طور مؤثر کاهش می دهد.

• حرکت تقویت عضله سرینی: این تمرین می‌تواند به تقویت عضلات سرینی (عضلات بزرگ پشت ران)، کنترل بهتر بالا تنه، حفظ پایداری پاها و تعادل در زمان راه رفتن و نشستن کمک مؤثر کند. برای انجام این تمرین بر روی شکم خود دراز کشیده و زیر خود یک بالش برای حمایت از کمر قرار دهید. پای خود را برای تمرین کشیده، باسن خود را فشار داده و به آرامی پای خود را از روی زمین بلند کرده و به آرامی پایین بیاورید. این حرکت را ده بار در هر روز تکرار کنید.
• حرکت تقویتی ماهیچه ساق پا: این تمرین به انعطاف پذیری بخش پایین پا و قوزک کمک می کند و بهبود وضعیت تعادل و نحوه راه رفتن شما را به همراه دارد. برای انجام این تمرین روبروی یک دیوار قرار گرفته و یک پا را در حالت کشیده پشت خود و پای دیگر را جلوی آن قرار دهید. دست‌ها یا بازوی خود را برای حمایت روی دیوار قرار دهید. به آرامی پای جلوی خود را خم کنید و پاشنه پای عقب را بر روی زمین نگه دارید. هنگامی که شما احساس وارد شدن فشار به عضله ساق پا در پشت قوزک خود کردید، این وضعیت را برای 30 ثانیه حفظ کنید. به آرامی به حالت اولیه باز گردید. این حرکت را هر روز 3 بار تکرار کنید.

ماساژ درمانی

• ماساژ درمانی می‌تواند یک برنامه کلی برای درمان آرتروز زانو باشد. مطالعات انجام شده در این حوزه نشان می‌دهد فعالیت‌های انجام شده در ماساژ درمانی نقش بسیار مؤثر در درمان آرتروز زانو دارند.

کفش و کفی طبی

• پزشک ممکن است به شما پیشنهاد دهد از کفش یا کفی طبی برای کاهش درد در زمان نشستن یا راه رفتن استفاده کنید. این ابزارها می‌تواند باعث بی تحرک کردن عضله آسیب دیده شود و از مفصل در برابر فشار وارد شده بر آن حمایت کند.

ارتز طبی

• ارتز طبی یک نوع خاص از کفی طبی کفش است که می‌تواند نحوه قرار گیری پا را تغییر داده و وزن را از روی ناحیه آسیب دیده در زانو به مفاصل دیگر هدایت کند. نتایج حاصل از بررسی محققان در این زمینه نشان می‌دهد استفاده از انواع خاص کفی طبی می‌تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد عضلات کمک مؤثر کند. کار درمانی
• کار درمانی می‌تواند به یافتن راهکارهای مناسب برای انجام فعالیت‌های روزمره یا انجام وظایف محول شده بدون وارد کردن فشار اضافی به مفاصل که باعث دردناک شدن آنها شده است، کمک کند. برای مثال، استفاده از یک مسواک با موهای بلند می‌تواند عمل مسواک زدن را در صورت ابتلا به آرتروز انگشت ساده‌تر نماید. همچنین استفاده از یک صندلی در حمام می‌تواند به کاهش درد در صورت ابتلا به آرتروز زانو کمک موثر کند.

بریس یا زانو بند طبی

• بریس زانو را می‌توان برای درمان آرتروز داخلی (نوع خاص آرتروز که در داخل مفصل زانو ایجاد می‌شود) مورد استفاده قرار داد. این بریس ها با کاهش فشار به بخش داخلی زانو کار می‌کند. این بریس ها به طور سفارشی ساخته می‌شوند و به همین دلیل می‌توانند گران باشند. اگر به دنبال پیدا کردن راهی برای کاهش درد زانو و حفظ فعالیت فیزیکی خود تا حد ممکن هستید، می‌توانید از بریس زانوی OA به عنوان یک انتخاب درمانی برای خود استفاده کنید. این نوع بریس معمولاً می‌تواند به عنوان یک جایگزین برای مفصل مورد استفاده قرار گیرد. این بریس نیروی وارد شده به پا را اصلاح کرده و به این ترتیب وضعیت عادی غضروف را حفظ کرده و فشار وارد شده به ناحیه آسیب دیده زانو را در قسمت‌های دیگر پخش می‌کند. استفاده از این نوع بریس می‌تواند باعث کاهش درد زانو، کاهش سطح پیشرفت مشکل در مفاصل زانو و حفظ سطح فعالیت فرد شود.

دارو

• این روش درمان شامل مسکن‌های درد خوراکی به شکل قرص و نیز پمادهای تسکین دهنده درد موضعی باشد که بر روی پوست بیمار استفاده می‌شود. انتخاب‌های موجود در این رابطه به شرح زیر هستند:
• استامینوفن
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
• بازدارنده‌های COX-2 (سلکوکسیب)

آب درمانی

• آب‌درمانی به معنی استفاده از آب با اهداف درمانی می‌باشد. روش‌ها و درجه حرارت‌های متفاوتی را می‌توان برای اهداف مختلف استفاده کرد. آب درمانی شامل استفاده از بخار و یخ و نیز آب گرم، ولرم یا سرد است. اکثر اشخاص مبتلا به درد و خشکی مزمن عضلات آب درمانی زانو با آب گرم را ترجیح می‌دهند، هرچند آب سرد نیز می‌تواند در تسکین درد بسیار مؤثر باشد و در صورتی که بلافاصله بعد از ورزش مورد استفاده قرار بگیرد می‌تواند بطور قابل ملاحظه‌ای سبب کاهش درد پس از ورزش گردد. آب گرم می‌تواند درد و خشکی ناشی از آرتروز زانو و آسیب‌های زانو را تسکین دهد (در مراحل حاد آسیب از گرما استفاده نکنید، برای کاهش التهاب از سرما استفاده کنید). گرمای مرطوب در مقایسه با گرمای خشک سریع‌تر و عمیق‌تر به داخل بافت‌ها نفوذ می‌کند.

جراحی

• معمولاً زمانی برای بیمار استفاده از عمل جراحی تجویز می‌شود که علت زانو درد شدید بوده و استفاده از سایر روش‌های درمان آرتروز زانو سودمندی و اثربخشی مناسب را به همراه نداشته باشند.

پیشگیری از آرتروز زانو

عوامل مختلفی در بروز آرتروز زانو نقش دارد که از جمله آنها می‌توان به افزایش سن، افزایش وزن، بیماری، فعالیت‌های سنگین و مداوم، حرکات نامناسب، ضربه و شکستگی، عفونت و ژنتیک اشاره کرد. اگرچه کنترل و مدیریت بسیاری از این موارد (مانند افزایش سن یا بیماری) از دست ما خارج است؛ اما با رعایت بعضی نکات می‌توان نسبت به این عارضه پیشگیری کرد. همچنین رعایت نکات پیشگیرانه در افراد مبتلا به کاهش شدت علائم و سرعت پیشروی آن کمک می‌کند.

نکات پیشگیرانه در رابطه با آرتروز مفصل زانو عبارتند از:

• اصلاح رژیم غذایی
• متعادل سازی وزن
• اصلاح حرکات روزانه
• انجام صحیح حرکات ورزشی
• تقویت عضلات محدوده مفصل زانو با استفاده از حرکات ورزشی

• درمان های موثر برای درد آرتروز زانو
  تاریخ انتشار : 1392-06-05تاریخ بروز رسانی : 1403-01-21


• درمان آرتروز و ساییدگی زانو در طب سنتی
  تاریخ انتشار : 1392-03-30تاریخ بروز رسانی : 1402-12-05


• نشانه های آرتروز زانو چیست؟
  تاریخ انتشار : 1392-02-30تاریخ بروز رسانی : 1403-01-19


• علائم و انواع درمان فیزیکی آرتروز یا ساییدگی مفصل زانو
  تاریخ انتشار : 1395-06-07تاریخ بروز رسانی : 1402-05-19