فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی برای تقویت عضلات صورت

فلج بلز یا فلج صورت، یک بیماری موقت است که موجب از کار افتادن یا ضعف شدید ماهیچه‌های صورت در یک یا دو طرف می‌شود. در اغلب موارد فلج بل که در عرض چند ساعت ایجاد شده، بدون درمان پس از گذشت چند هفته یا چند ماه برطرف خواهد شد. علت اصلی فلج بل به‌طور دقیق مشخص نیست؛ اما متخصصان بر این باورند که تحریک و فشردگی عصب هفتم جمجمه به‌ دلیل التهاب می‌تواند منجر به این وضعیت شود. این عصب وظیفه کنترل ماهیچه‌های صورت را برعهده دارد که در صورت از بین رفتن این توانایی، ظاهری آویزان در صورت فرد مشاهده می‌شود. این افراد در ناحیه صورت یا فک دچار ضعف و ناتوانی شده و نمی توانند آن را حرکت بدهند. در نتیجه برای تحریک عضلات صورت و فک و به منظور حرکت دادن این نواحی می توانند از فیزیوتراپی فک و صورت و روش های مختلف آن استفاده کنند. تقویت عصب صورت از طریق فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی صورت در دو جهت درمانی و زیبایی کاربرد دارد. این روش درمانی به درمان عارضه های ایجاد شده در ناحیه فک، صورت و گیج گاه می پردازد.

علت فلج صورت

این بیماری هنگامی رخ می دهد که عصب هفتم مغزی ملتهب می شود و یا تحت فشار قرار می گیرد و به ضعف یا فلج صورت منجر می شود. علت اصلی این آسیب ناشناخته است؛ اما بسیاری از محققان پزشکی بر این باورند که به احتمال زیاد یک عفونت ویروسی سبب آغاز این فرایند می شود. ویروس ها و باکتری هایی که به ایجاد فلج بل ارتباط داده شده اند شامل موارد زیر هستند :

• هرپس سیمپلکس که سبب تبخال و هرپس تناسلی می شود.
• ایدز که به سیستم ایمنی آسیب می زند.
• سارکویدوسیس که سبب التهاب اندام ها می شود.
• ویروس هرپس زوستر که سبب آبله مرغان و زونا می شود.
• ویروس اپستین بار که سبب مونونوکلئوزیس (یک بیماری عفونی) می شود.
• بیماری لایم که یک عفونت میکروبی است و توسط کنه های آلوده ایجاد می شود.

ریسک فاکتور های فلج صورت

این بیماری مردان و زنان را به یک نسبت درگیر می کند؛ اما در بعضی افراد که موارد زیر را دارند بیشتر دیده شده است:

• دیابت
• بارداری، خصوصاً سه ماهه ی سوم بارداری و هفته اول پس از زایمان
• میگرن
• سابقه ی خانوادگی
• بیماری های خود ایمنی
• ضعف سیستم ایمنی
• عفونت ها
• شیمی درمانی
• بعضی دارو ها
• سیگار کشیدن
• فشار خون بالا
• سن پانزده تا شصت سال

مزایای تقویت عصب صورت

فیزیوتراپی و توانبخشی فک و صورت موجب بهبود عارضه ها و مشکلات موجود در نواحی مختلف صورت، عضلات صورت و مفصل فک می شود و تأثیرات زیادی بر روی صورت و فک فرد می گذارد. این روش توانبخشی و درمانی با استفاده از تکنیک های متفاوت و نوینی انجام می گیرد.

روش های فیزیوتراپی فک و صورت غیرتهاجمی و بدون عارضه خطرناک بوده و کاملاً ایمن است.

هزینه فیزیوتراپی فک و صورت نسبت به دیگر درمان های تهاجمی کم تر و مناسب تر است.

فیزیوتراپی برای تقویت عضلات صورت

فیزیوتراپی صورت می تواند درمانی مؤثر برای فلج بل باشد، یعنی وضعیتی که باعث ضعف یا فلج موقت ماهیچه های یک طرف صورت می شود. هدف فیزیوتراپی صورت در منزل بهبود عملکرد عضلات و جلوگیری از عوارض طولانی مدت مانند انقباض یا عدم تقارن دائمی صورت است. در ادامه برخی از تکنیک های رایج مورد استفاده در فیزیوتراپی صورت برای فلج بل ذکر شده است:

• تمرینات خاصی را می توان برای کمک به تقویت عضلات ضعیف شده و بهبود دامنه حرکتی آنها تجویز کرد که ممکن است شامل لبخند زدن، پف کردن گونه ها و جمع کردن لب ها باشد.
• ماساژ ملایم می‌تواند به افزایش جریان خون در ناحیه آسیب دیده، کاهش تنش عضلانی و افزایش آرامش کمک کند.
• تکنیک تحریک الکتریکی شامل استفاده از جریان های الکتریکی سطح پایین برای تحریک عضلات صورت و گردن، بهبودی و کاهش درد است.
• در روش بیوفیدبک از حسگرها می توان برای نظارت بر فعالیت ماهیچه ها و کمک به افراد برای یادگیری کنترل عضلات صورت و کاهش تنش استفاده کرد.
• اعمال گرما یا سرما در ناحیه آسیب دیده می تواند به کاهش التهاب، تسکین درد و بهبود گردش خون کمک کند.
• توجه به این نکته ضروری است که تکنیک های خاص مورد استفاده در فیزیوتراپی صورت برای فلج بل ممکن است بسته به شدت بیماری و نیازهای فردی متفاوت باشد.

حرکات اصلاحی برای تقویت عضلات صورت

• تحریک صورت

قبل از شروع ورزش‌های صورت باید حتماً عضلات صورت خود را گرم و تحریک نمایید. برای این که بتوانید این حرکات را به‌صورت دقیق‌تر انجام دهید بهتر است روبه‌روی آینه بنشینید تا بتوانید به طور کامل صورت خود را ببینید و حرکات آن را مشاهده کنید.

قدم اول: سعی کنید به‌ آرامی تمامی قسمت‌های صورت خود را حرکت دهید.

قدم دوم: به کمک انگشتان سعی کنید ابروهای خود را بالا ببرید. در این حالت یک ابرو بالاتر از ابروی دیگر قرار می‌گیرد. سعی کنید به قسمتی که پایین افتاده فشار زیادی وارد نکنید.

قدم سوم: به کمک انگشتان قسمت‌های مختلف صورتتان مانند پیشانی، بینی، گونه و دهان را ماساژ دهید.

• ورزش‌های گونه و بینی

بعد از گرم‌ کردن می‌توانید ورزش این نواحی را شروع کنید. این قسمت‌ها از اهمیت بالایی برخوردار هستند؛ چرا که هرگونه سفتی یا ضعف در این ماهیچه‌ها می‌تواند بر روی قدرت کل صورت در دوران بهبودی اثر بگذارد.

قدم اول: با استفاده از انگشتان سعی کنید در عین‌ حال که بینی خود را چین می‌اندازید پوست کنار آن را به سمت بالا بکشید.

قدم دوم: سعی کنید صورت خود را جمع کرده و در هم بکشید. به‌ خصوص نواحی اطراف بینی و گونه‌ها

قدم سوم: سوراخ‌های بینی خود را بازکرده و سعی کنید از طریق بینی چند نفس عمیق بکشید. می‌توانید قسمتی از بینی که آسیب‌ ندیده است را بپوشانید تا عضله آسیب‌ دیده بیشتر کار کند.

قدم چهارم: گونه‌های خود را باد کرده و سپس هوا را به‌ آرامی بیرون دهید. این حرکت را 10 بار تکرار نمایید.

• ورزش‌های دهان

ناحیه بعدی که می‌توانید بر روی آن کار کنید دهان می‌باشد که شامل لب‌ها و زبان می‌شود. خوردن و آشامیدن برای اکثر افراد مبتلا به فلج بلز مشکل است؛ چرا که میزان حرکت عضلات محدود می‌باشد. علاوه بر این برخی از افراد کنترل بزاق و آب‌ دهان خود را نیز از دست می‌دهند که این می‌تواند باعث بروز استرس در آنها شود. این ورزش‌ها به افراد مبتلا به فلج بلز کمک می‌کند تا کنترل حرکات دهان خود را به دست آورند. می‌توانید هر یک از این حرکات را 4 بار در روز و هر بار برای 30 مرتبه تکرار نمایید.

قدم اول: دهان خود را باز کنید، به‌ گونه‌ای که انگار می‌خواهید بخندید سپس دوباره آن را ببندید. سپس برعکس عمل کرده و سعی کنید اخم نمایید.

قدم دوم: به‌آرامی لب‌های خود را جمع کرده و دوباره رها کنید.

قدم سوم: سعی کنید هر گوشه از لب‌ها را به‌ صورت تکی بالا ببرید. می‌توانید برای بالا بردن سمت آسیب‌ دیده لب از انگشتان خود استفاده کنید.

قدم چهارم: زبان خود را بیرون آورده و به سمت پایین و رو به چانه بکشید.

• ورزش چشم

افراد مبتلا به فلج بلز به‌ سختی می‌توانند چشم آسیب‌ دیده خود را ببندند که این باعث می‌شود نتوانند درست بخوابند. این تمرینات صورت کمک می‌کنند تا کنترل عضلات اطراف چشم را به دست آورید.

قدم اول: سعی کنید ابروهای خود را بالا و پایین ببرید. می‌توانید برای بالا بردن ابرو سمت آسیب‌ دیده از انگشت استفاده کنید.

قدم دوم: به پایین نگاه کنید و چشمانتان را ببندید. در عین‌ حال پلک و اطراف ابروهایتان را ماساژ دهید.

قدم سوم: چشمان خود را به طور کامل باز کرده و سپس به‌ آرامی ببندید.

عوارض فیزیوتراپی صورت

فیزیوتراپی صورت به طور کلی یک درمان بی خطر است؛ اما می تواند عوارض جانبی بالقوه ای نیز داشته باشد.

• درد صورت: برخی از افراد ممکن است در طول تمرینات فیزیوتراپی صورت دچار درد شوند، به خصوص اگر عضلات صورت بسیار ضعیف باشد.
• درد عضلانی: درد عضلانی پس از فیزیوتراپی صورت معمول است، به خصوص اگر تمرینات جدید باشند.
• خستگی: انجام تمرینات فیزیوتراپی صورت می تواند خسته کننده باشد، به خصوص اگر به طور مکرر در مدت زمان کوتاهی انجام شود.
• کبودی: در موارد نادر، فیزیوتراپی صورت ممکن است باعث کبودی یا سایر تحریکات پوستی شود.

قبل از شروع فیزیوتراپی صورت حتماً هرگونه بیماری یا مشکل قبلی خود را به فیزیوتراپ اطلاع دهید.

هزینه فیزیوتراپی فلج صورت

محاسبه هزینه فیزیوتراپی به عواملی بستگی دارد:

• مهارت فیزیوتراپیست : هر چه فیزیوتراپیست ماهر تر و با تجربه تر باشد، دستمزد بیشتری دریافت کرده و هزینه افزایش می یابد.
• تعداد جلسات درمانی: با افزایش تعداد جلسات درمانی فیزیوتراپی فک و صورت هزینه بیشتر می شود.
• روش و تکنیک درمانی: استفاده از تکنیک درمانی در هزینه فیزیوتراپی تأثیر داشته و می تواند موجب افزایش و کاهش هزینه فیزیوتراپی شود.
• محل فیزیوتراپی: فیزیوتراپی در مراکز خصوصی نسبت به فیزیوتراپی فک و صورت در مراکز دولتی هزینه بیشتری دارد.
• نوع و شدت عارضه: شدت عارضه و نوع آن در تعداد جلسات درمانی و تعداد درمان ها و نوع آن تأثیر داشته، در نتیجه بر روی هزینه کلی فیزیوتراپی نیز تاثیر می گذارد.
• بیمه: در صورتی که فیزیوتراپی جنبه زیبایی نداشته باشد و کاربرد درمانی داشته باشد، بیمه به آن تعلق می گیرد. البته بیمه های متفاوتی وجود دارند که با توجه به شرکت خود، درصد های متفاوتی از هزینه کلی را تقبل کرده و می پردازند. همچنین مراکز درمانی نیز با بیمه های متفاوتی قرارداد می بندند.

---

نظرات کاربران درباره این مطلب :مهشید [ 1402-08-07 ]
خانومم ۷روزه سمت چپ صورتش فلج شده پیش دکتر چشم دکتر گوش حلق و بینی و مغز و اعصاب رفتیم میگن عفونت ویروسی هستش ۲تا دارو دادن یکی ضد ویروسه یکیشم روزی یه دونس ولی تا الان هیچ بهبودی حاصل نشده خیلی ناراحتم

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :